Column Jaswina – Aflevering 10: De invloed van het populisme op Bollywood

Reacties zijn gesloten

In de meeste landen houden politici zich niet bezig met de mainstream filmindustrie, maar in India lijkt dat niet het geval te zijn. Films maken van acteurs niet slechts helden op het witte doek , maar ook “geschikt” voor de politiek. Een goed voorbeeld hiervan is Amitabh Bachchan die politieke carrière wist op te bouwen. In de VS probeert president Trump invloed uit te oefenen op Hollywood, maar hij krijgt niet veel bijval. In India echter heeft het groeiende hindoe nationalisme merkbaar meer effect.

Sinds Narendra Modi drie jaar geleden aan de macht kwam zijn veel acteurs en regisseurs in een lastige positie geraakt.  Een voorbeeld is de penibele situatie waarin Shah Rukh Khan en Aamir Khan in 2015 kwamen. Zij kaartten in het openbaar de toegenomen onveiligheid en intolerantie jegens moslims in het land aan. Voor Aamir Khan was de huidige sfeer reden voor zijn vrouw om emigratie te overwegen . Dit leidde tot harde kritiek en zelfs doodsbedreigingen. Op Twitter riepen boze Indiers uit om Shah Rukh Khan’s nieuwe film Dilwale (die in december zou uitkomen) te boycotten en allemaal massaal naar de film Bajirao Mastani te gaan, waarvan de release op dezelfde dag gepland stond.

Dilwale, de lang verwachte film waar velen naar uitkeken, omdat daarin na jaren Shah Rukh Khan en Kajol (het droomkoppel) weer samen speelden versus Bajirao Mastani met in de hoofdrollen Ranveer Singh, Dipika Padukone en Pryanka Chopra. Het eerste was een actie film waarin de complexe relatie tussen de twee hoofdrolspelers centraal stond. En het tweede een episch historische met prachtig decor, waarin een hindoe generaal  het land heroverde van islamitische koningen. De oproep op Twitter was succesvol. Dat de film Dilwale het alsnog goed deed in de ranking hadden de filmmakers te danken aan bezoekers in het buitenland.

Nu, twee jaar later ligt de film Padmavati onder vuur. Het gaat wederom om een groot episch historische film met dezelfde acteurs Dipika Padukone en Ranveer Singh. Alleen handelt de film deze keer over een mooie hindoe Rajput koningin Padmavati en de Islamitische koning Alauddin Khilji. Volgens de hindoe-nationalisten gaat de film te ver omdat Padmavati een bloot middenrif laat zien en het koppel in een andere scene intiem met elkaar zou zijn. Deze twee zaken in de film heeft ertoe geleid dat extreem rechtse hindoe bewegingen in Rajasthan gedreigd hebben om de neus van de actrice eraf te snijden. Een politicus uit de partij van Modi loofde zelfs een prijs uit op de hoofden van de actrice en de filmregisseur, omdat volgens hem deze film het hindoe nationalistische gedachtengoed bezoedelt. De politicus is door zijn partijleden op de vingers getikt, maar het kwaad is al geschied. De filmregisseur en de acteurs kunnen niet meer zonder beveiliging, zonder beledigingen of zonder angst de straat over.  Op verschillende plekken in het land worden massa demonstraties gehouden om de film te verbieden. De release van de film die gepland stond op 1 december 2017 is door de producenten uitgesteld tot nader datum.

Jarenlang bepaalde de filmcensuurcommissie wat de grenzen waren in films, maar nu lijkt de macht te zijn overgenomen door populisten. Tijdens Modi’s regime lijken hindoe en moslimrelaties in films –niet meer normaal. Werd het publiek voorheen bespeeld door acteurs die in de politiek waren gegaan, nu worden de acteurs bespeeld door de politiek. Op zichzelf kan dat een goede zaak zijn, mits de boodschap bevorderlijk is voor de cohesie in de samenleving en de zelfstandigheid van de filmindustrie wordt gerespecteerd. Maar Modi’s regime legt echter bloot dat een bedenkelijke religieuze tegenstelling wordt aangewakkerd en dat deze politieke macht de filmwereld dreigt te smoren.