Boekrecensie door Amar Soekhlal

Weer een boek over de geschiedenis van de hindoestanen in Suriname. Gelukkig! Het geeft weer een bijzondere inkijk op de persoonlijke beleving van de emigratie vanuit India naar Suriname. De emigratie vervolgens van de tweede generatie hindoestanen vanuit Suriname naar Nederland en de geschiedschrijving door de kleindochter van de kantráki. Dit boek is ook zeker een aansporing aan een ieder om op zoek te gaan naar de eigen familie geschiedenis.

De heer Bechoepersad Nandram vertelt in Diemen, Nederland, het verhaal van zijn vader de heer Nandram Mansaram uit Jodhpur. Dit was echt nieuw voor mij, omdat ik altijd gedacht heb dat de meeste kantráki’s uit Uttar Pradesh en Bihar kwamen en niet ook uit Rajasthan. Dit geeft het verhaal een extra dimensie. Ook omdat de familie Nandram terug gaat naar Jodhpur op zoek naar familieleden. Je kan hierdoor ook een vergelijking maken met de documentaire “Terug naar Uttar Pardesh” van Sandew Hira. Het verhaal van de heer Bechoepersad Nandram zelf is ook bijzonder interessant, omdat hij vaak in loondienst heeft gewerkt en niet zoals de meesten een beroep in de landbouw hadden. Zo was hij jarenlang in dienst van Kirpalani in Paramaribo.

In dit boek wordt wederom benadrukt dat veel van de kantraki’s geen ervaring hadden met de landbouw en dat één van de reden was, dat zij het leven in Suriname als zeer zwaar hebben ervaren. De heer Nandram Mansaram genoot een beschermde opvoeding als kind van brahmaanse ouders in Jodhpur. Hij was bovendien een strikte vegetariër en dit leverde ook mooie anekdotes op.

Het boek is opgedeeld in twee delen. In deel één zijn de verhalen opgetekend over de heer Bechoepersad Nandram en in deel twee geeft de kleindochter, de auteur van het boek, enige reflecties.

Ik kan het boek u zeer aanbevelen. De fraaie foto’s en de indringende zoektocht naar de familie in India maakte de ervaring zeer invoelbaar. Het is wel erg jammer dat niet de officiële spelling van het Sarnámi is gehanteerd die al sinds 1986 bestaat. Ook heb ik twijfels over sommige historische feiten. Op 24 mei 1916 kwam het laatste schip Dewa met immigranten uit India in Paramaribo aan. De immigratie werd afgeschaft in 1918.  Bovendien de afschaffing van de immigratie in 1918 had te maken met het felle verzet van de Indiase Nationalisten tegen indentured labour en niet met de opstanden in Commewijne.