Gelijkheid betekent wederzijds respect: pandit Rawinder Pikaar over de Holi discussie
Pandit Rawinder Pikaar kreeg spiritualiteit vanuit het Hindoeïsme met de paplepel ingegoten. Zijn nana pandit J. Adjodha inspireerde hem om al op jonge leeftijd te verdiepen in spirituele, rituele en filosofische kennis. Hij groeide op in Capelle a/d IJssel, waar hij met zijn familie een van de weinige Hindostaanse gezinnen was in een overwegend Christelijke gemeenschap. Hij werd zich bewust van het feit dat zijn Dharma anders was dan die van zijn vrienden en ging op zoek naar de achtergronden van zijn levensovertuiging en zingeving. Pandit Pikaar werd maatschappelijk actief in diverse organisaties en raakte o.a. betrokken bij de stichtinen Samaanta en Belangenbehartiging Hindoestaanse Ouderen Rotterdam (BHOR). Na een commerciële functie te hebben vervuld bij de bank kon hij de zoektocht naar zingeving niet loslaten en besloot zich volledig te richten op zijn spiritualiteit. Hoewel hij sprak met pandits in Nederland, vond hij niet de sturing waar hij naar op zoek was en besloot naar India te vertrekken, waar hij zich een jaar lang in de Gurukul Shrimad Dayananda Ved Maha Vidyalay richtte op het vergaren van kennis rondom zingeving. Sarnámihuis spreekt pandit Pikaar over zijn visie op de discussie rondom Holi en de protestactie “Holi is geen Houseparty”.
Wat is de betekenis van Holi en waarom is het tijdstip van de lente zo belangrijk?
Pandit Pikaar: “Binnen het Hindoeïsme heeft elke feestdag een vaste dag. Holk Utsav ofwel Holi start op de volle maan van de maand Phagun, wat in de Gregoriaanse kalender meestal in de maand maart valt. Dat tijdstip verbindt Holi aan verschillende betekenissen. Allereerst is het een natuurfeest, waarbij op het tijdstip van de lente eindelijk geoogst kan worden en ook weer opnieuw gezaaid kan worden. Daarnaast is het een nieuwjaarsfeest, waarbij de komst van de lente wordt gevierd. De bloemen beginnen te bloeien, de dagen worden langer en het weer wordt warmer. Dat omslagpunt is belangrijk. Tot slot is er de betekenis van gelijkheid, waarbij iedereen ongeacht ras, geslacht, rang of stand gelijk is.
De viering van Holi is onlosmakelijk verbonden met de lenteperiode (de maand phagun, waar het in de volksmond ook naar vernoemd is). Je moet het vergelijken met het opstarten van een auto. In maart doen we de sleutel in het contactslot, checken we of alles goed werkt en starten we de auto. Wat er nu gebeurt met de festivals, is dat we allang op de snelweg rijden en dan pas de auto checken, dat heeft dan natuurlijk geen zin.”
Kan de boodschap van gelijkheid ook uitgedragen worden in de zomer?
Pandit Pikaar: “Eén boodschap van Holi is de boodschap van gelijkheid en eenheid. Die kan je op ieder moment in het jaar uitdragen en dat gebeurt ook in vrijwel ieder gebedshuis. Die boodschap staat ook vastgelegd in onze grondwet. Maar wat de festivals doen is de boodschap gieten in een uiterlijke vorm die verbonden is met Holi. Waarom een festival verbinden aan een spirituele viering als dat festival op de kleuren na niets te maken heeft met Holi? Als je de boodschap van gelijkheid en eenheid wil uitdragen noem het dan het “Festival of unity and equality”, dat is een toepasselijke naam. Maar door één aspect van de boodschap van Holi te nemen en dat vervolgens aan het festival te plakken zonder rekenschap te geven van de achtergronden, is feitelijk het misbruiken van het begrip “Holi”.
Betekent gelijkheid niet respecteren dat de organisaties Holi in de zomer willen vieren?
Pandit Pikaar: “Gelijkheid betekent wederzijds respect, het is niet eenrichtingsverkeer. In hoeverre is er met de festivals sprake van gelijkheid als je als organisatie er bewust voor kiest zelfstandig het feest in de zomer te vieren, terwijl de rest van de wereld het in maart (op dezelfde dag) viert? Zou gelijkheid en respect dan niet de keuze zijn om je aan te sluiten bij die vieringen in maart? Gelijkheid betekent bovendien toegankelijkheid voor iedereen, jong en oud. Entree vragen voor een festival en een leeftijdsminimum van 18 jaar is niet gelijkheid voor iedereen.”
Hoe kijkt u aan tegen de huidige protestactie Holi is geen Housparty?
Pandit Pikaar: “Ik ondersteun de protestactie van harte, omdat de actiegroep ervoor heeft gekozen hun verantwoordelijkheid te nemen en de eerste stappen te zetten naar verandering. De kritiek die vanuit een klein deel van de gemeenschap wordt gegeven op deze actie is wat mij betreft kenmerkend voor hoe we als Hindostanen met elkaar omgaan. De enige strijd die we voeren binnen onze gemeenschap is een onderlinge strijd zonder diepgang. We spreken elkaar aan op punten die niet de geschriften weerspiegelen, maar de meningen van familieleden en vrienden. Als er wordt gesproken over de aanwezigheid van alcohol op Holi vieringen in onze eigen gemeenschap, wordt gedaan alsof iedereen dan drinkt, terwijl het om een kleine minderheid gaat die niet representatief is voor de grote meerderheid. Dat is hetzelfde als zeggen dat alle moslims terroristen zijn, wanneer een individu claimt uit naam van zijn religie een terroristische daad te hebben gepleegd. Het belangrijkst is wat je zelf doet als individu. Hoe kunnen we verandering teweeg brengen als we zelf als individu niet de verandering zijn en actie ondernemen? De actiegroep laat een duidelijke stem horen dat het verplaatsen van een spiritueel lentefeest naar de zomer niet kan en ik hoop ook dat de festivals eindelijk gehoor geven aan de klachten.”