Amsterdam vernoemt straatnaam naar Tetary

Afgelopen week kondigde de stad Amsterdam aan dat het 27 nieuwe straten zal vernoemen naar verzetsstrijders die vochten tegen het Nederlands kolonialisme. Eén van die verzetsstrijders is Janey Tetary. Een bijzondere mijlpaal voor de Hindostaanse gemeenschap, omdat het verhaal van Tetary pas sinds 2013 bekend raakte bij het grotere publiek. Om deze mijlpaal te vieren, heeft het Sarnámihuis een beknopt overzicht samengesteld van het proces dat hieraan vooraf is gegaan.

Lees verder

Tetary is opgestaan

Op 24 september 2017 is Janey Tetary na 133 jaar opgestaan. Op de plek waar onlangs nog George Henry Barnet Lyon stond heeft de onderdrukker plaats gemaakt voor de verzetsheld. Tetary was de leider van de opstand op plantage Zorg en Hoop in 1884 en werd op advies van Barnet Lyon vermoord om de opstand neer te slaan. Toch stond er al meer dan een eeuw een borstbeeld van hem in Paramaribo op de Grote Combéweg. De geschiedenis is altijd beschreven door de ogen van de kolonisator, waarin hij tot held is benoemd. Maar uit de archieven bestudeerd door onder andere historicus Dr. Drs. Radjinder Bhagwanbali blijkt dat Barnet Lyon een schurk was die verantwoordelijk was voor de dood zeven Hindostaanse contractarbeiders, onder wie Tetary.

Lees verder

Filmmiddag: Waarom Tetary Moet Opstaan

Op zondag 21 mei organiseert Comité Tetary Moet Opstaan in samenwerking met Stichting Simud een filmmiddag over Janey Tetary. Het comité voert sinds februari campagne om geld in te zamelen voor een borstbeeld van de Hindostaanse verzetsstrijder. Tetary was de leider van de opstand in 1884 op Plantage Zorg en Hoop en speelde een belangrijke rol in de geschiedenis van Hindostanen. Toch zijn weinigen bekend met haar verhaal en welke impact het kan hebben op de gemeenschap van nu.

Lees verder

Campagne Tetary Moet Opstaan

De campagne voor Tetary Moet Opstaan loopt op volle toeren. Vrijwilligers zijn op verschillende locaties actief om het verhaal van Tetary bekendheid te geven en mensen aan te sporen te doneren om een borstbeeld voor de Hindostaanse verzetsstrijder te realiseren. Hieronder een kort overzicht van de activiteiten en opbrengsten van de afgelopen weken.

Lees verder

Sponsorloop voor Tetary

Anand Rewat zal 12 maart a.s. meedoen aan de 10 km van de Haagse CPC. Hij is oud voetballer en trainer van o.a. Takdierboys in de jaren 70 en 80 van de vorige eeuw en is tevens bestuurslid van het Sarnámihuis. Starttijd is om 12.00 op de Koningskade, loopafstand vanaf Den Haag Centraal. Anand licht toe waarom hij deze sponsorloop doet: “Ik wil op mijn manier een bescheiden bijdrage leveren aan de totstandkoming van het standbeeld van Tetary door mee te doen aan de 10 km. Speciaal voor Tetary ga ik de uitdaging aan om een tijd onder 55 minuten te lopen.”

Lees verder

Comité Tetary Moet Opstaan

Naar aanleiding van de discussie rondom het borstbeeld van Barnet Lyon en de roep om een borstbeeld voor Tetary te realiseren, is het Comité Tetary Moet Opstaan opgericht: “Vele nakomelingen van de Hindostaanse contractarbeiders zijn onbekend van de offers die hun grootouders hebben gebracht. Zij hebben gevochten voor hun rechten en vrijheden van hun nakomelingen. Tot op de dag van vandaag zijn deze helden en heldinnen onbekend in de Surinaamse en Nederlandse geschiedenis. Hun verhaal en erkenning ontbreekt in de geschiedenisboeken en in de samenleving. (…) Deze campagne heeft als doel om het borstbeeld van George Henry Barnet Lyon te vervangen door een borstbeeld van Janey Tetary. Het huidige beeld dat in 1908 werd opgericht voor de kolonisator die verantwoordelijk was voor de dood van Hindostaanse verzetsstrijders dient plaats te maken voor een gezicht symbool staat voor de moed en offers die onze voorouders hebben gebracht. Daarom zeggen wij: Barnet Lyon moet vallen, Tetary moet opstaan.”

Lees verder

Pravini Baboeram: Barnet Lyon moet vallen, Tetary moet opstaan

Het is een warme zomeravond en ik zit in een buurthuis ergens buiten de Randstad. Ik mag zo meteen spreken voor een groep van betrokken Hindostanen. De warmte heeft hen er niet van weerhouden hun vrije avond te besteden aan maatschappelijke discussie. Ik mag een verhaal houden over verborgen helden uit de Hindostaanse gemeenschap en vertel over Tetary. Als ik hen vraag wie bekend is met Tetary blijft het stil. De leidster van de opstand op plantage Zorg en Hoop in 1884 is hen nog onbekend. Ik leg uit dat ze een belangrijke rol heeft gespeeld in onze geschiedenis en vertel dat ze in haar strijd voor menswaardigheid tijdens de opstand is vermoord met een kogel door haar hoofd. Ik hoor verwondering in de zaal over de moed van deze bijzondere vrouw, woede over wat haar is aangedaan, maar vooral dankbaarheid voor de opofferingen die ze heeft gebracht.

Lees verder

Niet alleen vieren ook herdenken

Janey Tetary heet ze. Haar contractnummer is I-491. Ze kwam op 26 november 1880 als jong meisje van 24 jaar vanuit India naar Suriname met het Engelse schip Aisla II. Ze kwam uit het dorp Moniar in het district Patna. Ze was erg kort: 1,46 meter. Ze had een bruine huidskleur en een gezwel boven haar rechteroog. Ze was moslim en op jonge leeftijd verstoten door haar man. In haar dorp Moniar ontmoette ze een werver die haar wist over te halen om te migreren. Ze had geen idee van waar ze in terecht zou komen. In Suriname kwam ze in dienst van de planters G. Duyckinck & R.D. Currie op hun plantage Zorg en Hoop aan de Beneden Cottica. Een jaar voordat haar contract zou worden beëindigd werd ze geëxecuteerd. Tijdens een opstand op Zorg en Hoop werd ze op één meter afstand door een militair in haar hoofd geschoten.

Lees verder

Radjinder Bhagwanbali – Tetary (De Koppige)

In zijn nieuwe studie over contractarbeid getiteld “Tetary – de koppige. Het verzet van Hindoestanen tegen het Indentured Labour System in Suriname, 1873-1916” laat Dr. Radjinder Bhagwanbali het publiek kennis maken met Tetary. Het boek is de tweede publicatie van een trilogie van Radjinder Bhagwanbali over de geschiedenis van Hindostanen onder het Indentured Labour System in Suriname in de periode 1873-1916. Op basis van brieven, verslagen, militaire beschrijvingen en ander archiefmateriaal beschrijft hij in detail hoe het verzet gestalte heeft gekregen, hoe de strijd zich heeft ontwikkeld en hoe het koloniale bestuur daarop heeft gereageerd. Hindostanen die tot nu toe onbekend zijn gebleven worden met naam en toenaam genoemd. Hun acties worden in dit boek aan de vergetelheid ontrukt.

Lees verder

OHM documentaire Tetary: Over strijd, moed en opoffering

In 2013 heeft de OHM een tweedelige documentaire uitgezonden over Janey Tetary. “Op 1 en 8 juni 2013 wordt een tweedelig docu-drama uitgezonden over een bijzondere episode uit de geschiedenis van Surinaamse Hindoestanen: de periode van contractarbeid en met name de opstand op werkkamp Zorg en Hoop in 1884. Dit jaar is het 140 jaar geleden dat de eerste contractarbeiders aankwamen in Suriname om te werken op de plantages waar vroeger tot slaaf gemaakte Afrikanen hebben gewerkt.”

Lees verder

Tetary’s verhaal op muziek

Singer/songwriter Pravini, hiphop artiest 3wish en klassiek getrained zangeres Sangeeta Bhageloe hebben hun krachten krachten gebundeld voor een bijzonder project. De drie artiesten, die in het kader van het Sarnámi Artist Network bijeen zijn gekomen, bezingen het levensverhaal van Tetary, leider van de opstand op Zorg en Hoop in 1884. Het is een unieke samenwerking, waarbij drie artiesten uit drie verschillende genres en talen de handen ineen slaan om eerbetoon te brengen aan een Hindostaanse heldin. Pravini vertelt: “Tetary is wat ons betreft een geweldig voorbeeld van moed en leiderschap. Jammer genoeg staat er niets over haar en de periode van contractarbeid in onze geschiedenisboeken.”

Lees verder

Pravini Baboeram: Het onbekende bezingen – de kracht van Tetary

Column van Pravini Baboeram over de betekenis van Tetary: “Als jong Hindostaans meisje was ik altijd erg verlegen. Ondanks het feminisme van mijn moeder en het activisme van mijn vader, voelde ik me nooit zeker genoeg om op te komen voor mezelf en mijn stem te laten horen. Ik was altijd één van de weinige gekleurde personen op een witte school of universiteit en was daardoor bang dat mijn stem er niet toe deed of niet goed genoeg was. Dat als ik opkwam voor datgene waar ik in geloofde, ik als overgevoelig of irrelevant bestempeld zou worden. De discussie over institutioneel racisme maken immers geen deel uit van onze studieboeken of opdrachten. Alles wat we lazen ging over de schoonheid van de Gouden Eeuw en de verschrikkingen van de Tweede Wereldoorlog. We hebben altijd geleerd om witte helden te prijzen en nooit vragen te stellen over de onbekende verhalen van onze voorouders.”

Lees verder