Amar Soekhlal: Kwatta: een landschap vol verhalen en herinneringen

Kwatta is meer dan een plaats of een voormalige plantage in Suriname. Het is een streek waar veel mensen een band mee hebben, ook al wonen ze er al lang niet meer. De ondergetekenden zijn geboren en getogen op Kwatta besloten om hun liefde voor deze streek te delen met jullie. Ze maakten een filmpje met foto’s en muziek die een beeld geven van Kwatta, van vroeger tot nu.

Lees verder

Amar K. Soekhlal: Hebben de kantráki’s gratis grond gekregen?

Dit jaar is het 160 jaar geleden dat de slavernij in Suriname op 1 juli 1863 werd afgeschaft en ruim 33.000 tot slaaf gemaakten hun vrijheid verkregen. Tegelijkertijd is het dit jaar ook 150 jaar geleden dat de eerste contractarbeiders van gouvernementswege (Nederland) in Suriname aankwamen met een vijfjarig contract op zak. Deze contractanten noemden zich zelf kantráki’s, afgeleid van het woord contract of Kalkattiyá omdat ze vertrokken vanuit de havenstad Calcutta, het huidige Kolkata. Hiermee wordt niet gesuggereerd dat de kantráki’s uit Kolkata kwamen, want de meesten kwamen uit Uttar Pradesh en een deel uit Bihar. Ik zal de komende maanden regelmatig schrijven over een onderwerp dat mij interesseert over de periode van contractarbeid namelijk, van 1873-1916.

Lees verder

Amar K. Soekhlal: Licht, cirág

Naastenliefde! Liever een goede buur dan een verre vriend! Wij verkeren in de gelukkige omstandigheid, dat wij lieve buren hebben: Mirjam en Piet. Beiden geven op een zeer liefdevolle manier invulling aan het begrip naastenliefde.  Heel vaak staat één van beiden met een pannetje voor de deur of met gebak. Piet was jarenlang kok in zijn eigen restaurant Julien, tegenover hotel Des Indes in Den Haag. Hij kan meesterlijk koken. Het is ook mooi om te ontdekken, dat hoewel wij onze jeugd in twee aparte werelddelen hebben doorgebracht er ook vele overeenkomsten zijn, bijvoorbeeld onze agrarische achtergrond. De ouders van Piet hadden eerst in Weurt, een klein dorpje naast Nijmegen, een gemengd bedrijf: veeteelt en appel- en perenteler. Later zijn ze verhuisd naar de Flevopolder. Mirjam komt uit het Westland, waar haar ouders in de druiventeelt zaten. Ik ben zoon van een landbouwer. Mirjam en Piet hebben een katholieke opvoeding gekregen en ik een hindoeïstische.

Lees verder

Amar K. Soekhlal: All-inclusive vakantie

Mijn dochter belde mij op en vroeg: ”Pa heb je sardien en nog roti van phuwá”. Ik zei: ”Ja beti. Kom je eten?”. Ze antwoordde: ”Ja, ik kom zondag langs. Voor een dál-bhari roti met sardien kan je in elk geval mij ’s-nachts wakker maken. Toen de kinderen klein waren en nog thuis woonden aten wij elke zondagochtend roti met sardien. Een kopje thee ontbrak natuurlijk niet. Ze vroeg ook nadrukkelijk naar roti van haar phuwá. Volgens mijn kinderen is dat home made: de roti is niet te groot en goed gevuld met gekruide dál.

Lees verder

Amar K. Soekhlal: Faiz Ramjankhan

Een samenleving, een gemeenschap heeft voorbeeldfiguren nodig. Deze voorbeeldfiguren kunnen anderen inspireren om hetzelfde pad te volgen of ze kunnen een steun zijn bij tegenslagen, maar zij kunnen ook de weg wijzen naar een zingevend leven. Op 5 juni 2022 herdenken en vieren wij – de nazaten – de aankomst van de eerste Indiase immigranten in Suriname, nu 149 jaar geleden. Een van de nazaten is Faiz Ramjankhan, cardio-thoracaal chirurg die als eerste een kunsthartimplantatie in Nederland heeft uitgevoerd. Een prestatie van wereldformaat en die de Surinaamse gemeenschap met trots vervult.

Lees verder

Amar K. Soekhlal: Prof.dr. Haroon Sheikh – een eloquente en zichtbare wetenschapper

Een samenleving, een gemeenschap heeft voorbeeldfiguren nodig. Deze voorbeeldfiguren kunnen anderen inspireren om hetzelfde pad te volgen of ze kunnen een steun zijn bij tegenslagen, maar zij kunnen ook de weg wijzen naar een zingevend leven. Ik zag de heer Sheikh in november 2021 op het NOS-journaal van 20.00 uur een heel moeilijk en tegelijkertijd een ontzettend noodzakelijk thema  becommentariëren. Naar aanleiding van deze uitzending  werd ik ook gebeld door enkele van mijn vrienden met de vraag: ”Wie is Haroon? Is hij een Surinamer?” Deze nieuwsgierigheid impliceert dat hij niet bekend is in onze samenleving. Immers, het succes van een lid uit die gemeenschap straalt ook af op die samenleving en omgekeerd. Toen ik de heer Sheikh googelde, viel ik achterover van zijn cv op Wikipedia.

Lees verder

Amar K. Soekhlal: Mag een pandit een biertje doen?

Van mij wel! Als Hindoestaanse gemeenschap stellen wij hoge eisen aan een pandit. Zo moet hij/zij een vegetariër zijn, een zuiver moreel kompas bezitten, kennis hebben van de heilige geschriften, onbaatzuchtig zijn, van een borrel afblijven etc. Ik zal mijn standpunt verduidelijken aan de hand van een anekdote uit de Lokmanya Gita. God Indra had een vloek uitgesproken, dat er gedurende een periode van twaalf jaar een grote droogte in India zal heersen. Het gevolg van deze droogte was een vernietigende hongersnood. Evenals vele anderen leed ook Vishamintra (leermeester van Shri Rám bhagwán) en zijn gezin honger. Op zoek naar voedsel kwam hij aan in een dorp van de Chandáls. Deze Chandáls (zou het Sarnámi woord candál, ondeugendheid, hiervan zijn afgeleid?) aten kadaver van honden. Vishwamintra stal het achterste deel van een hond, en at het smakelijk op.

Lees verder

Amar K. Soekhlal: Amwá ke perwá

De Arc de Triomphe is het symbool (cinhá) van Parijs net als de Ramblas dat is voor Barcelona. Dit geldt niet alleen voor steden, maar ook voor erven (percelen, tuinen) zeker op Kwatta, grenzend aan Paramaribo. Dat kan een jhandi zijn, of een bepaalde architectuur van een huis of zoals de amwá ke perwá onze cinhá is. Cinhá van de familie Soekhlal. Ashok, mijn jongere broer, stuurde mij een foto van het achtererf van ons ouderlijk huis op Kwatta. Het erf, onze achtertuin, zag er weer prachtig uit, maar het was leeg, er ontbrak iets. Ik had het niet direct in de gaten wat ik miste? Op het achtererf van mijn ouderlijke woning, meer dan een symbool voor mij, staan er heel veel vruchtbomen zoals: een olijfboom, sirbonki, katahar, bilphut, awarrá, narjar, nibuá, salifá, kersen en ook suikerriet. Nagenoeg al deze fruit bomen zijn geplant door mijn zus Parbha, die helaas is getroffen door een hersenbloeding en nu niet meer mobiel is. Zij brengt haar dagen door in een rolstoel.

Lees verder

Amar K. Soekhlal: Goshái

Huwelijk. Zowel de dulhin (bruid) als de dulhá (bruidegom) hadden lang uitgekeken naar deze dagen en genoten zichtpaar van elkaar en van de aanwezige familie en vrienden. De dulhin straalde van geluk en de dulhá was blijmoedig zenuwachtig. Het bruidspaar had besloten om de tradities van het Hindoestaanse huwelijk in ere te houden. Het begon met de chekái. Deze plechtigheid heet eigenlijk bar-chekná: het vasthouden (voor zich reserveren) van de bruidegom.

Lees verder

Amar K. Soekhlal: Quick Response-code

Door tal van virologen is in koor uitgedragen dat vaccineren de enige uitweg is uit deze coronapandemie. Uit mijn eigen waarneming kan ik concluderen, dat ze gelijk hebben gekregen. Inmiddels zijn de voetbalstadions weer ouderwets vol, de kantoren gaan weer deels open, de vakanties lonken, we mogen weer naar een nautá, weliswaar tot maar 24.00 uur, maar we mogen meer. Je wordt in de instellingen (cafés, restaurants, musea, theaters enz.) alleen toegelaten als je beschikt over een coronabewijs dat je in je CoronaCheck-app kunt maken. Dit is een QR-code op basis van een test, herstel of vaccinatie. Ik heb gelijk een QR-code aangemaakt zodra het mogelijk was. Het is zo simpel, dat een kind de was kan doen.

Lees verder

Amar K. Soekhlal: Astrid Roemer – Pagli aurat

Met stijgende verbazing las ik het interview in de Volkskrant van vrijdag 6 augustus 2021, dat Kees Broere had met de Astrid Roemer. Uit dit interview blijkt, dat ze ruim een jaar geleden op haar Facebook pagina het volgende heeft geschreven: “Diepe vrees te voelen voor bestuurlijke dominantie door hindoes en moslims” (in Suriname). Aan de Volkskrant schrijft Roemer dat Santokhi haar met zijn inmiddels multi-etnische coalitie heeft overtuigd, dat hij beleid wil ontwikkelen en uitvoeren voor alle etnische en religieuze groepen in Suriname. Helemaal gerust is zij als “westerse en moderne vrouw” niet. ”In bepaalde beroepsgroepen domineren hindoes en moslims en wat dat op den duur betekent, weet ik nog niet”.

Lees verder

Amar K. Soekhlal: Cuti ke mán – Mierennest

U kent vast wel het liedje “Mái re mái, dekho cuti ke jhagrá”. Wel, ik heb stevige ruzie met die rot mieren! Ik zag een klein hoopje omgewoeld zand in de voortuin bij het raamkozijn. Ik sloeg er verder geen acht op en stapte op de fiets. De volgende dag was die hoop groter geworden en dit vroeg om een nader onderzoek. Nou behoort bij ons thuis alles wat te maken heeft met de tuin niet tot mijn jurisdictie, dus ik liet het gaan. Ik wil niet in overtreding zijn, maar intussen werd de hoop alsmaar groter en een inspectie was nu echt noodzakelijk. Ik stootte met mijn schoenen tegen de zandhoop en een kolonie mieren beet zich direct vast aan mijn schoenen. Wat was ik blij, dat ik mijn schoenen aanhad, want ik ben van jongs af aan allergisch voor mierenbeten.

Lees verder

Amar K. Soekhlal: Eid ul-Adhá – Eid Mubarak

In november 2016 gingen mijn vrouw en ik naar Mumbai om een concert bij te wonen van Hemantkumar Mahale. Het concert vond plaats in het Shanmukhananda auditorium en het orkest bestond uit 47 muzikanten. Het was een geweldige muzikale ervaring. Maar, wij waren niet alleen op deze reis want we werden vergezeld door onze dierbare vrienden Irene Zaiboennisa Karim en Humphrey Abdoel Rahim Nabibaks. Op mijn eerdere reizen naar Mumbai had ik de Haji Ali Dargah bezocht vanwege de schitterende locatie aan de Arabische zee. Met Irene en Humprey hebben we in de ochtend samen de Haji Ali Dargah bezocht en genoten van de geweldige atmosfeer. In de middag bezochten wij de  Siddhivinayak mandir. Binnenkort is het Offerfeest en ter herinnering aan die mooie vakantie heb ik het lied Piyá Haji Ali uit de film Fiza vertaald in het Nederlands. Ik wens Irene, Humphrey en u allen een gezegend Eid ul-Adhá toe. Eid Mubarak.

Lees verder

Amar K. Soekhlal: De Goudsmid

Kenmerk van een goed boek is dat het zich niet laat vangen in één interpretatie en bij herlezing telkens nieuwe inzichten verschaft. Zo’n boek is De Goudsmid van Ruben Gowricharn dat onlangs bij de Walburg Pers is verschenen. Evenals in zijn eerste roman De prijs van geluk snijdt Gowricharn pijnlijke onderwerpen aan die het individuele geval overstijgen en een spiegel vormen voor de hele gemeenschap. Het gaat om sociale kwesties die in vele gezinnen voorkomen. Denk aan drankzucht, kindermishandeling, zelfdoding, schuldvorming en dergelijke zaken. Deze aangelegenheden die stigmatiserend kunnen zijn voor het betrokken gezin of familie, worden hardnekkig doodgezwegen . De stigma’s betitelt de schrijver als sociaal geweld.

Lees verder

Amar K. Soekhlal: Lag já gale

Lag já gale is voor velen van u een onsterfelijk lied, dat zeker gepaard gaat met mooie romantische momenten. Het is mijn lijflied! Ik associeer het met de uitspraak van de Romeinse dichter Horatius carpe diem: Pluk de dag, zo min mogelijk vertrouwend op de volgende dag. Ik hoop dat het lied een drijfveer voor u is om in het moment te leven en je dierbaren nu te koesteren voordat de kans in de toekomst niet meer komt. Dit lied van Lata Mangeskar uit de film Woh kaun thi hoorde ik op Indian Idol en ik dacht, laat ik het nu een keer vertalen. Onderstaand is een poging!

Lees verder

Amar K. Soekhlal: Moederdag 2021

Cunar, cunaryá of dupattá is een lange kleurige sjaal die door vrouwen wordt gedragen. Het wordt meestal om de hals geslagen. In Suriname en Nederland wordt het alleen gedragen op nautá’s (feesten). In India is het normaal dat vrouwen een cunariyá dragen. Ik vind dit lied heel mooi en emotioneel, waarin de zoon/dochter zich zijn/haar moeder op een liefdevolle manier herinnert en het wapperen van haar cunariyá gebruikt als een metafoor voor haar liefde. Ter herinnering aan mijn moeder. Ik denk elke dag aan je ma!

Lees verder

Amar K. Soekhlal: Diabetes type 2? Verander je leefstijl

Ik sport drie keer in de week, doe mijn boodschappen op de fiets of lopend, maar desondanks zit mijn overhemd strak tegen mijn buik aan. De knopen staan op spanning en dit kan gevaarlijk voor de persoon die tegenover mij in de trein of bus zit. Als een van mijn knopen losschiet, kan het die persoon ernstig letsel toebrengen. Ik was een groot gebruiker van zuivel en at elke dag twee vruchten: een banaan en een kiwi. Elke dag – tijdens de lunch – dronk ik een halve liter karnemelk en bij het avondeten Franse kwark. Ik was heel gezond bezig, maar als ik langs een spiegel liep, dan schrok ik van mijn buikomvang. Per toeval kwam ik Prem Adhien tegen een Rotterdamse apotheker tegen, en hij gaf mij geweldige tips die voor mij een eyeopener waren. Zo attendeerde hij mij erop, dat in zuivel lactose zit en dat lactose gewoon suiker is, evenals in vruchten en dat overtollige suiker in je lichaam wordt omgezet in vet. Hij wees mij op een boek waaraan hij samen met zijn echtgenote Nandita Paltantewari eveneens apotheker, heeft geschreven speciaal voor Hindostanen met diabetes type 2.

Lees verder

Amar K. Soekhlal: Indian Eagles – John Mokamsingh

Muziek is meer dan geluid. Het is ook een gevoel, een herinnering, een gedachte. Muziek verbindt de wereld. Zo was dat ook voor een Hindoestaanse jongen uit Suriname die in 1974 de oceaan overstak en zicht in Nederland vestigde. In de Hollandse kou vond hij de verbinding met zijn thuis in muziek. In die tijd traden er een paar Hindostaanse bandjes op in Nederland. In de zoektocht naar mijn thuis reisde ik door heel Nederland achter ze aan. In verschillende steden had je muziekformaties met bekende zangers en zangeressen. Deze bands droegen bij door alle Hindostaanse immigranten dat thuisgevoel te geven. Deze muzikanten hebben bijgedragen aan behoud en ontwikkeling van het culturele erfgoed van Hindostanen in Nederland. Eén van die muzikanten is John Mokamsingh, de vertolker van de dard bhari git, de broken heart-songs van de legendarische Mukesh uit India.

Lees verder

Four More Shots Please!

Het is coronatijd en ik heb vrienden die daardoor ook aan bingewatchen doen. Mijn vriend Ranjit wees mij op een serie met de bovengenoemde titel op Amazon prime. Hij zei: ”Bahut bissál hai”. Ik vroeg niet: “Wat bissál hai”? omdat ik nooit twijfel aan zijn recensies omdat hij altijd heel rationeel naar films kijkt, dus zocht ik die serie op. Ik dacht, gelet op de titel, zal het een Amerikaanse serie zijn, maar het is een Indiase serie die zich in Zuid Mumbai afspeelt, een van de rijkste gebieden van India, een land met een gigantische ongelijkheid. De serie is een kopie van Sex and the City, niet mijn genre, maar deze is de moeite waard.

Lees verder

Edgard Panday – Pandero

Een van de aspecten van het Hindoestaans erfgoed is muziek. Behalve aan muziek kan je onder andere denken aan dans, architectuur, rituelen, gebedshuizen en zo kan je nog een paar onderwerpen benoemen. Een van de onderwerpen, die mij intrigeert, is muziek. Toen ik in 1974 naar Nederland kwam, waren er een paar bandjes die in heel Nederland optraden. Ik reisde ze vaak achterna om het Surinaams thuisgevoel te ervaren. In de diverse steden had je verschillende muziekformaties met bekende zangers en zangeressen. Deze bands hebben een grote bijdrage geleverd aan het creëren van een thuisgevoel in Nederland. Ik zal dit jaar beginnen om een aantal van die markante figuren uit die periode te portretteren. Ik begin vandaag met de heer Edgard Panday van de band Pandero.

Lees verder

Amar K. Soekhlal: De prijs van geluk (deel 3)

Vorig jaar september verscheen een roman getiteld De Prijs van Geluk (Uitgeverij Aspekt). De titel is opmerkelijk, maar nog bijzonder is dat de auteur, Ruben Gowricharn, hoogleraar Hindostaanse Diaspora Studies, is aan de Vrije Universiteit van Amsterdam. Nu, een jaar later, gaat Sarnámihuis in gesprek met de auteur over dit boek. In de vorige twee aflevering heb ik met de schrijver gesproken over het belang van het boek en waarom een hoogleraar die aardig wat wetenschappelijke publicaties – overigens over uiteenlopende onderwerpen op z’n naam heeft staan (zie https://www.promotiekamer.nl/wp-content/uploads/CV_RG2020.pdf) – op het idee om een roman te schrijven? In deze laatste aflevering praat ik met de schrijver hoe de roman is ontvangen in de samenleving?

Lees verder

Amar K. Soekhlal: ‘Surinamers harder getroffen door virus dan andere migrantengroepen’

Woensdag 14 oktober jl., ik had net gegeten en mij geïnstalleerd voor de televisie om naar de actualiteitenprogramma’s te kijken. Een dag eerder had Mark Rutte aangekondigd dat Nederland in een gedeeltelijke lockdown gaat. De maatregelen gingen mij echter niet ver genoeg, omdat ik mij mateloos irriteer aan het gedrag van een deel van de Nederlandse jeugd.

Lees verder

Amar K. Soekhlal: De prijs van geluk (deel 2)

Vorig jaar september verscheen een roman getiteld De Prijs van Geluk (Uitgeverij Aspekt). De titel is opmerkelijk, maar nog bijzonder is dat de auteur, Ruben Gowricharn, hoogleraar Hindostaanse Diaspora Studies, is aan de Vrije Universiteit van Amsterdam. Nu, een jaar later, gaat Sarnámihuis in gesprek met de auteur over dit boek. In de vorige aflevering heb ik met de schrijver gesproken over het belang van het boek. In deze aflevering praat ik met de schrijver waarom een hoogleraar die aardig wat wetenschappelijke publicaties – overigens over uiteenlopende onderwerpen op z’n naam heeft staan op het idee om een roman te schrijven.

Lees verder

Amar K. Soekhlal: Baithak gáná – de ziel van de Sarnámi cultuur

Een van de meest in het oog springend erfgoed, dat de kantráki’s uit India hebben meegenomen is de baithak gáná en die is inmiddels uitgegroeid tot één van de belangrijkste pilaren van de Sarnámi cultuur. Zelf ben ik een groot liefhebber van de baithak gáná en kan ik makkelijk wegdromen bij liedjes uit de jaren ‘70 en begin jaren ‘80 van de vorige eeuw. Denk maar aan liedjes van Ramdew Chaitoe, Radjoe Sewgolam, Haridat Jairam, Dropati en Desi Raghosing. De popularisering van de baithak gáná is ook met deze artiesten begonnen. Wie kent Rát ke sapná van Ramdew Chaitoe niet?

Lees verder

Amar K. Soekhlal: Calcuttabrieven – Spijtoptanten, Sarnám me phans gaile

Juni is traditiegetrouw de Indian History Month en het Sarnámihuis heeft tal van brieven gepubliceerd uit het project Calcuttabrieven. In de archieven in Suriname is de correspondentie bewaard tussen de families in India en Suriname. De brieven, geschreven in het Engels, Hindi en Urdu, zijn opgeborgen in 1634 dozen en beslaan in totaal 77 meter. Het was monniken werk, maar alle brieven zijn gefotografeerd en worden nu  vertaald. Het is ook de bedoeling om de namen uit de brieven en de gevonden informatie te koppelen aan het reeds bestaande Hindostaanse database. Een fantastisch project waar ik reikhalzend naar uit kijk.

Lees verder

Amar K. Soekhlal: Jamin ke bhukhá – reden voor vertrek van de kalkatihá’s

Heeft u ook weleens, dat u iets leest en gevoelsmatig denkt, dat dit een beetje tegenstrijdig is, maar omdat de autoriteit van de schrijver onaantastbaar, is je die gevoelens direct smoort? Bij mij is dit voorgevallen toen ik het boek las van dr. C.J.M. de Klerk C.ss.r, de schrijver van twee monumentale boeken over Hindoestanen. Het eerste boek heeft als titel Cultus en ritueel van het Orthodoxe Hindoeïsme in Suriname en het tweede boek is getiteld De Immigratie der Hindostanen in Suriname.

Lees verder

Amar K. Soekhlal: Indiërs en de Tory’s in Engeland

In 1943 stierven 3 miljoen Bengalen door hongersnood in India. Toen dit bericht Winston Churchill bereikte (de allergrootste Tory allertijden) reageerde hij als volgt: The famine was the Indians’ own fault, he said, for “breeding like rabbits.” If the suffering was so dire, he wrote on the file, “Why hasn’t Gandhi died yet?”. In 2020 is in Engeland de meest “Indiase” regering ooit met drie ministers in de Tory regering: Rishi Sunaik, Priti Patel en Alok Sharma. Uit de apps, in het Nederlands, die ik van verscheidene vrienden kreeg, bleek een enorme trotsheid hierover. Maar die trotsheid ervaarde ik niet. Integendeel, omdat deze meest Indiase regering met name Priti Patel, een hardvochtige op punten gebaseerd immigratie systeem heeft ingevoerd en vanwege de bovenstaande citaat van Churchill. Ik was er zeer verbaasd over, dat juist deze minister dit systeem heeft helpen invoeren, zeker als je haar familiegeschiedenis in ogenschouw neemt.

Lees verder

Amar K. Soekhlal: Parttime khetihar – deel 1

Als telg uit een landbouwersgezin neem je automatisch vele gebruiken en rituelen over. Mijn ouders stonden om 04.00 in de ochtend op om de koeien te melken en de pas geplante gewassen te bewateren. Omstreeks die tijd werden ook mijn oudere broers en zusters wakker gemaakt om mee te helpen.  Dit was noodzakelijk om de arbeidsproductiviteit te verhogen. Kheti (landbouw) is een heel erg zwaar bestaan. Ook ik had een taak. Vroeg opstaan en de stal schoonvegen, dat wil zeggen alle mest op een hoop duwen met een houten schoffel en de stal met gras bestrooien. Vervolgens een douche met lifebuoy, om de geur van koeienstront van mij af te wassen.

Lees verder

Amar K. Soekhlal: Holi phaguá

Het is bijna weer zover. Op 10 maart 2020 gaan wij weer Holi vieren. Een dag voor mij gevuld met nostalgie uit Suriname en verse herinneringen aan de viering van Holi in het wijkpark Transvaal. Holi is heel veel plezier, vermaak met familie en vrienden en met sehná. Het is een traditie binnen mijn familie om met holi sehná te maken. Met gekleurde vingers een sehná met birambi ke catni pakken en in je mond stoppen. Heerlijk! Stichting Holi Samen organiseert dit jaar voor de zestiende keer phaguá in het wijkpark Transvaal. Het is elk jaar een groot succes. Een paar duizend mensen uit heel Nederland komen Holi vieren. Op dinsdag 10 maart 2020 zal dat weer het geval zijn.

Lees verder

Amar K. Soekhlal: De borealen van India en het gelijk van Mohamed Ali Jhinnah

India is een fascinerend land. Velen in Nederland onderhouden innige banden met India. Die diepe verbondenheid blijkt niet alleen uit het bezoeken van dat land, waar vandaan ooit onze voorvaderen zijn vertrokken of het kijken naar films, luisteren naar muziek, het dragen van Indiase kleren, maar ook het lezen van boeken over India en de vele gesprekken in allerlei gezelschappen. Ik ben haast overtuigd dat India in elk gesprek ter sprake komt. Soms heb ik het gevoel dat Hindoestanen zich meer Indiër voelen dan Nederlander laat staan Surinamer. Het heeft ook invloed op ons denken, op ons handelen. In mijn omgeving is de geweldige overwinning bij de laatste verkiezing in april 2019 van de Bharatiya Janta Partij (BJP) met grote instemming ontvangen. Ik kreeg echt tientallen apps met het grijnzende gezicht van Modi, de leider van de BJP. Andere waarin Rahul Gandhi die werd vermorzeld door Modi. Echt subtiel waren deze foto’s niet. U begrijpt wel: ik ben geen fan van de Modi regering. En dat is nogal een boude uitspraak van deze boiti-koeli.

Lees verder

Amar K. Soekhlal: Karma is a bitch?!

Ik las een verslag van een sportster, dat ze een keer verkracht is door haar fysiotherapeut. Een paar jaar later is die fysiotherapeut aangereden door een auto en is vervolgens verlamd geraakt. Toen de sportster dit hoorde juichte ze met een oerkreet: “Yes, karma is a bitch”. Nadien heeft ze haar leven weer opgepakt. Wat zij hiermee suggereert is, dat tussen het verlamd raken van de fysiotherapeut en de verkrachting een direct oorzakelijk verband is. Het is zijn straf voor zijn brute daad. Dat hij verlamd is geraakt, is een gevolg van zijn slechte karma, handelingen. Het is zijn verdiende straf. Met andere woorden, karma is als een boemerang die terugkomt. Eigen schuld dikke bult zou je ook kunnen zeggen. Hoe zit het met de karam (Sarnámi woord voor karma) van de chauffeur?

Lees verder

Amar K. Soekhlal: Fijne feestdagen, een gezond en gelukkig nieuw jaar

O holy night the stars are brightly shining, It is the night of our dear Savior’s birth, Long lay the world in sin and error pining, Till He appeared and the soul felt its worth. De man en zijn gitaar begeleiden vlak voor de feestdagen het winkelend publiek met dit prachtige klassieker. Het weer is guur, harde wind en een miezerige regen. Half nat sta ik in de rij voor een broodje kipkroket dat in de aanbieding is voor € 1,- Na een korte aarzeling heb ik er twee genomen, met een beetje mosterd en een toefje mayonaise.

Lees verder

Amar K. Soekhlal: Waarom ben ik een hindoe?

Puur toeval. Bovendien, vreest u niet, ik heb in geen geval de gevreesde fundamentalistische afslag genomen. Hoewel dit binnen het hindoeïsme, theologisch gezien niet kan, omdat het hindoeïsme niet zoiets kent als de grondbeginselen van een leerstelling: geen stichter of profeet, geen georganiseerde kerk, geen verplichte overtuiging of riten van aanbidding of een heilig boek. Het is gewoon een fantastische, kleurrijke, boeken- en beeldenrijke chaos. En het functioneert. Van mijn zeer dierbare vrienden Soebhas Mahesh en Farida Abdoelhak kreeg ik het boek Why I am a Hindu van Shashi Tharoor cadeau. Door het lezen van het boek popte de bovenstaande vraag in mij op, waarom ben ik een hindoe? De schrijver snijdt allereest een definitie – probleem aan. In vele talen, waaronder het Frans en het Perzisch, is het woord voor Indiërs gewoon Hindoe. Oorspronkelijk betekende hindoe eenvoudigweg de mensen voorbij de rivier Sindhu of de Indus.

Lees verder

Amar K. Soekhlal: Herfst

Het was in 1974, mijn eerste herfst in Nederland. Een herfst, zoals een herfst behoort te zijn. Het was nat, vies, winderig en permanent regenachtig. Overal lagen waterplassen. Mijn Surinaamse schoenen (soort pattá’s, tegenwoordig gympies geheten) waren niet bestand tegen zoveel waterplassen en binnen de kortste keren had ik soppende sokken. Afschuwelijk! De wind woei genadeloos door mijn lange broek heen, waarmee ik naar Nederland was gereisd en ik had het erg koud. Op school ging ik in elk klaslokaal naast de verwarming zitten om mij enigszins behaaglijk te voelen. Mijn afkeer tegen de herfst is toen ontstaan. Maar de afgelopen jaren heeft zich een kentering voorgedaan. Ik ben dol op  herfst.

Lees verder

Amar K. Soekhlal: Selfie met een koe! En dan?

Harie is een buitengewoon gezellige man, altijd in voor een lolletje. Maar tegelijkertijd een harde werker met de handelsgeest van een Indiër. Geen wonder dat hij de hele Indiase gemeenschap in Suriname en daarbuiten kent en liefhebber is van tandoori-chicken, een van oorsprong Oezbeeks gerecht. Hij is ook een zeer “matige” drinker. Harie reist de wereld rond om zijn Indiase vrienden te ontmoeten. Zo kreeg hij een uitnodiging voor een huwelijk in Miami van één van zijn Indiase vrienden. Nou dat was dan twee vliegen in een klap!

Lees verder

Column Amar K. Soekhlal – Aflevering 60: Massage in Suriname

In december 2018 ben ik door mijn rug gegaan. De fysiotherapeut hielp mij op de been, maar de pijn bleef. Volgens mijn huisarts moet het slijten en hiermee moest ik het doen. Pijn lijden totdat het vanzelf verdwijnt! Geen geruststellend advies. Fysiotherapie hielp niet echt en na drie maanden belde ik de manuele therapeut. Omdat ik het verschil niet weet tussen een fysio – en manuele therapeut, vroeg ik aan de laatste wat het verschil is. Hij schoot in de lach en zei: ”Wij hebben vier jaar langer gestudeerd”. En hiermee verklaarde hij het verschil. Nou dacht ik, baat het niet, dan schaadt het ook niet. Na vier sessies bespeurde ik lichte verbetering, met dien verstande, dat ik elke ochtend en in de middag  een kwartier lang  allerlei oefeningen moest doen. Maar de pijn was er nog steeds en mijn stramme lichaam sputterde aardig tegen. Ik dacht als ik naar Suriname ga, dan ga ik naar een klassieke masseur, zo heet een fysiotherapeut in Suriname.

Lees verder

Column Amar K. Soekhlal – Aflevering 59: Chekái (Verloving)

Ik was in de gelukkige omstandigheid om dit jaar drie chekái’s in onze familie mee te maken. Een in Nederland en twee in Suriname. Mijn neefje Kavish  Ramadhar stuurde mij een flitsende uitnodigingskaart van zijn aanstaande chekái met Nishita Tedjoe. Omdat mijn aanwezigheid zeer op prijs werd gesteld, volgens de uitnodigingskaart, besloot ik de chekái bij te wonen, in Suriname. Bovendien moest ik mijn dansschoenen meenemen. Die is helaas jaren geleden gepikt door mijn vriend Ranjit.  De chekái is een mooie traditie die in een nieuw jasje is gestoken. Een mooi nieuw jasje. Tradities kleuren ons leven. We koesteren ze om een overgang in ons leven te markeren.  Zo heeft Nishita met de chekái Kavish voor zich geserveerd en omgekeerd. Bar-chekná is het  reserveren van de bruidegom.

Lees verder

Column Amar K. Soekhlal – Aflevering 58: When They See Us, Netfilx als zwaard van gerechtigheid

Voor mijn verjaardag kreeg ik van mijn dochter een abonnement op Netflix. Ik zei tegen mijn dochter: “Nee beti, zonde van je geld, ik heb nog zoveel boeken om te lezen. Ik heb amper tijd”. “Ze hebben ook Bollywood films, Pa” zei ze , om mij enigszins over mijn aarzeling heen te helpen. Nu ben ik verslaafd aan Netflix. Ik kijk graag naar series die op waarheid zijn gebaseerd. Een zeer aangrijpende serie in deze genre is When They See Us. Het is het hartverscheurende verhaal van vijf zwarte jongens die ten onrechte veroordeeld worden voor verkrachting. Op 19 april 1989 wordt een jonge witte vrouw tijdens het joggen in Central Park op gruwelijke wijze verkracht en voor dood achtergelaten. New York wordt in die jaren geplaagd door extreme criminaliteit; politie en justitie hebben met deze zaak iets te bewijzen. Er moet iemand boeten.

Lees verder

Column Amar K. Soekhlal – Aflevering 57: Lust of zelfbeheersing?

Ik was een keer in gezelschap van Anil Ramdas in Amsterdam, die net terug was uit India. Hij vroeg aan mij op een zeer verontwaardigde toon: “Amar, weet je dat Gandhi met zijn nichtje sliep, om te kijken of hij een erectie kreeg”? Ik vond het een heel vreemde vraag en deze leek mij ook een beetje bizar. De grote leider Gandhi zou dit toch niet gedaan hebben? Hij zou zijn hele reputatie bezoedelen. Wat een malic, een viezerik. Dat het waar zou zijn, leek mij zeer onwaarschijnlijk en weer een manier om  hem te bespotten en bashen. Ik heb de vraag van Anil Ramdas nooit kunnen beantwoorden, maar die vraag bleef mij bezighouden. Ik heb het ook zelden besproken met anderen, het leek een vorm heiligschennis. Pankaj Mishra, mijn favoriete Indiase schrijver, maakte hiervan gewag in een artikel in de Groene Amsterdammer. Nou, dacht ik, Anil Ramdas zou weleens gelijk kunnen hebben.

Lees verder

Column Amar K. Soekhlal – Aflevering 56: Stamppot met garam masálá

Op de sportschool kom ik mensen tegen uit verschillende branches. Van hoogopgeleid tot de stukadoor. Ze hebben allen een ding gemeen: ijdelheid. Gelukkig heb ik daar geen last van en ga ik enkel en alleen om gezondheidsredenen. Murat stelde mij twee kaartjes ter beschikking voor het museum Mauritshuis in Den Haag en zei: “Abi, je moet komen, je gaat er geen spijt van hebben”. Dat kwam mij heel goed uit, want een bezoek aan het Mauritshuis was de afgelopen veertig jaar slechts bij goede intenties gebleven, terwijl ik in het buitenland aardig wat musea hebt bezocht. Het bezoek kwam bovendien goed uit want de tentoonstelling staat in het teken van Rembrandt en de Gouden Eeuw. U weet wel, de Gouden Eeuw die ongeveer 1600 begon en waarin Nederland een ongekende bloei doormaakte. Een eeuw die ik altijd associeer met slavernij.

Lees verder

Column Amar K. Soekhlal – Aflevering 55: Verraad?

Het is alweer een week geleden, de verkiezingen voor de Provinciale Staten en de daaraan verbonden samenstelling van de Eerste Kamer. De winnaar is bekend, Forum voor Democratie, de partij met de bruine randjes. Sinds 2001, de opkomst van Fortuyn, kan ik maar niet wennen aan de verkiezingsuitslagen waarbij steevast een rechtse partij een overweldigend aantal stemmen krijgt. Eerst de LPF, daarna de PVV en nu FvD. Het voelt telkens als een klap in het gezicht. Een klap in het gezicht van migranten zoals u en ik. Samen met de PVV heeft de FvD 25% van de stemmen gehad. Tel hierbij ook het aantal  stemmen van het CDA, de VVD en de SP en dat voel ik mij heel erg unheimisch.  Zo sprak ik tijdens afgelopen Holi met een beveiliger die afkomstig is uit Friesland. Hij is heel vaak op Holi geweest. Hij vertelde mij op een nogal opgewekte manier dat hij FvD heeft gestemd.

Lees verder

Column Amar K. Soekhlal – Aflevering 54: Holi-Phaguá

Ik heb altijd naar Phaguá uitgekeken. Sinds mijn jeugdjaren heb ik phaguá het leukste feest gevonden.  Het begon in de Krishna-mandir op Kwatta waar de pandit het gruwelijke verhaal vertelde van de tirannieke koning Harnákashap. Ik heb nooit begrepen waarom die bhaklol zijn eigen zoon Prahlád, tot de brandstapel veroordeelde. Je kan een megalomaan zijn, een verschrikkelijke narcist, een machtswellusteling, maar je eigen zoon doden? Deze gruwelijke daad werd notabene uitgevoerd door zijn phuwá Holiká. Maar de apotheose was altijd fantastisch. Holiká, die de winter symboliseert,  vergaat tot as, terwijl Prahlád ongedeerd tussen de asresten aan het spelen was. Een zucht van verlichting trok door mijn kinderlijke lijf bij deze happy end.

Lees verder

Column Amar K. Soekhlal – Aflevering 53: De verwerkelijking van een verwondering, een portret van de radiopionier Basharath Boedhoe

Het is wellicht dé verwondering die velen hebben ondergaan in hun jeugdjaren. “Hoe is het toch mogelijk dat uit een kleine radio dezelfde stem, muziek en geluid klinkt als bij de buren? Zit in elke radio een Mohamed Rafi, een heel orkest? Je kreeg er geen antwoord op, want niemand in je omgeving had een antwoord op deze vraag.

Lees verder

Column Amar K. Soekhlal – Aflevering 52: Bhale Bhagwán gaddahá ke sing ná deis

Alweer geen witte kerst! Het wenkend perspectief van Bing Crosby is wederom niet uitgekomen. Gelukkig maar. Ik zie uit het raam de eendjes rustig baantjes trekken in het water en het is muisstil in de buurt. Ik kreeg een appje van een vriend met de tekst: Je wordt niet dik tussen kerst en nieuw, maar tussen nieuw en kerst. Heel grappig. Het aantal kerstkaarten dat ik dit jaar heb ontvangen is op de vingers van een hand te tellen. Daarentegen een lading vol met kerst-appjes. De één ludiek, de ander weer heel serieus. Ook heel veel zelf gemaakte appjes met een kerstboodschap en een nieuwjaarwens. Het verbazingwekkende is dat veel van de teksten in het Engels zijn, sommige in het Nederlands en in het Sarnámi maar eentje!

Lees verder

Column Amar K. Soekhlal – Aflevering 51: Rond getal 46664

“Je wordt een rond getal” zei een goede vriend tegen mij. Ik knikte “ja”, maar hij vroeg eigenlijk wanneer het grote feest is? In een groot feest heb ik niet zo veel in. Een keer gedaan. Lange en vermoeiende voorbereiding. De gasten had ik op het hart gedrukt, kom vroeg zodat wij lang met elkaar kunnen vertoeven, oude herinneringen ophalen en samen een dansje doen. Lang niet iedereen hield zich aan deze afspraak. Sommigen kwamen om 22.30 van een ander feestje gekomen en vertrokken om 23.30 weer naar een ander feestje. Nu dacht ik “chórde”, ik ga lekker weg.

Lees verder

Column Amar K. Soekhlal – Aflevering 50: He Bhagwán

Ik ben een trotse sanátni, maar dan zonder de goden. Kunt u het nog volgen? Mijn trotsheid komt voort uit respect voor mij ájá, áji, náni, náná en natuurlijk voor mijn ouders. Zij, allen waren sanátni’s. Ik heb prachtige mandirs bezocht in India, maar ook elders in de wereld. De mooiste en indrukwekkendste is de Meenakshi-mandir in Madurai. Een architectonisch hoogstandje. De Bhagwad Gita is mijn leidraad in mijn leven, die ik overigens niet beschouw als een religieus boek. Mijn helden in de Mahabharat zijn Shakuni en Vidhur. Ik raad u aan om het boek van Gurcharan Das, The difficulty of being good te lezen.

Lees verder

Column Amar K. Soekhlal – Aflevering 48: Een huis voor meneer Biswas

De schrijver Vidiadhar Surajpersad Naipaul is op zaterdag 11 augustus overleden. Ik werd geraakt door zijn overlijden, net zoals dat van Johan Cruyff in 2016. En over het waarom weet ik niet. Ik heb beiden niet persoonlijk gekend, maar ze hebben diepe indruk op mij gemaakt. Ik heb de meeste boeken van Naipaul gelezen en ze brachten mij naar een verre wereld die ik niet kende. Maar ook naar een omgeving die heel familiair was. Zoals in zijn doorbraak “Een huis voor meneer Biswas”.

Lees verder

Column Amar K. Soekhlal – Aflevering 47: Bhaklol Blok

Het moet inderdaad een dolle boel zijn geweest: daar in The Grand Hotel in Amsterdam. Het was de viering van de verjaardag van een voormalige tassendrager van de premier. Jawel, die premier die tegen Turkse Nederlanders zei: “Pleur maar op”. Het is een majestueus hotel, waar een kamer bijna € 400 per nacht kost. Zo vier je je verjaardag, niet zoals wij in een afgeraagde voetbalkantine. Ze waren er allemaal, althans de VVD’ers die er toe doen.  Gerrit, Jozias, Rita en natuurlijk ook Mark. Vrinden onder elkaar, biertje in de hand en elkaar joviaal veren in de reet stekend. Ik denk dat op een gegeven moment iemand bhaklol Blok zag staan, de man die de uitstraling heeft van een bhijal murgi. Hee Stef, tuhu kuc bol yár! ( Hé Stef, ook jij moet wat zeggen, beste vrind).

Lees verder

Column Amar K. Soekhlal – Aflevering 46: Bindrában me carlá gaiyá

Bindravan (in het Sarnámi Bindrában) betekent “basilicumwoud” en de lokale mythe zegt, dat de godin Bindra zich daar terugtrok toen Vishnu haar tot ontrouw had verleid. Bindra was gehuwd met Jalandhara, maar verspreidde zo’n lieflijke geur dat Vishnu het stof van haar voeten aanbad, als was hij een bij, brooddronken van het stuifmeel van de lotussen van haar voeten. Bindra was echter haar echtgenoot trouw, de kracht van haar deugden. In de roes van verliefdheid schiep Vishnu een lijk met het uiterlijk van Jalandhara en Vishnu liet een troep apen haar het dode lichaam van haar echtgenoot zien. Gebroken zocht Bindra troost in Vishnu’s brede armen. Ze rustte aan de lieflijke haartjes van zijn borst, die als ze uitvallen op aarde als grote wijzen incarneren. Toen de echte Jalandhara opdook en Bindra Vishnu’s bedrog bemerkte, vervloekte ze Vishnu: ook hij zou ooit zonder zijn geliefde leven, apen zouden zijn dienaren zijn. Bindra trok zich terug in het woud dat sedertdien Bindravan heet

Lees verder

Column Amar K. Soekhlal – Aflevering 45: Ala madjara doro. Lachman Bhageloe

Evenals ik, hebben jullie zeer waarschijnlijk dit liedje heel vaak gehoord en ook op dit liedje gedanst. Een prachtig lied uit de Surinaamse baithak gáná. Ik heb echter nooit aandacht geschonken aan de tekst. Een hilarische tekst, waarvan de woorden heel mooi rijmen. Als zoon van een landbouwer vond ik het fijn om te horen dat alles duur was. Zeer waarschijnlijk gaat dit liedje over een relatie tussen een creoolse vrouw en een hindoestaanse man??? De aanwijzingen hiervoor zijn onder andere het eten “kodoko brafoe” en de naam Lena. Het gaat in dit liedje om de wederzijdse acceptatie. Hij moet wennen aan de creoolse keuken en zij moet leren cautál te zingen. Het blijkt een onmogelijke opgave met alle gevolgen van dien. Het is een ode aan de baithak gáná.

Lees verder

Column Amar K. Soekhlal – Aflevering 43: Camraipan

Het woord camraipan is afgeleid van het woord “camár”. De leerlooierskaste, dus heel laag, binnen het kastenstelsel van het hindoeïsme. Tijdens de periode van immigratie was ongeveer 16% van de immigranten camár . Een zeer goede vriend en collega van mij, die van geboorte brábhan is, vertelde mij een ranzig verhaal over een vriend van hem. Hij zei over het handelen van die vriend tegen mij: “Maar Amar dat is toch camraipan”? Ik viel zo wat van mijn stoel en vroeg aan hem: “Hoe kom je aan dat woord”?

Lees verder

Column Amar K. Soekhlal – Aflevering 42: Calcutta Papers Kalkattá se chitti áil

Wat gelijk opvalt is de spelling van de naam. Uit de archieven blijkt dat spelling is Allibux terwijl uit de database blijkt dat schrijfwijze Alli Buse is. Ik hoop dat iemand van u een verklaring hiervoor kan geven. Deze meneer heeft f 5,00 en brieven gestuurd naar zijn vrouw Jhumani in Calcutta en vraagt aan haar om het geld terug te sturen naar hem. Hij gaat het geld gebruiken om zijn overtocht te betalen. Deze meneer is ook vertrokken na een periode van negen jaren. Een verblijf in den vreemde zonder zijn vrouw en kinderen.

Lees verder

Column Amar K. Soekhlal – Aflevering 41: Zelf – felicitatie!

Het was 8 maart, de dag van de Internationale vrouwendag. Ik was erop bedacht dat mijn WhatsApp zou exploderen met allerlei filmpjes over de rol van de vrouw. De één ludiek, de ander vol ironie, veel filmpjes uit India. U zal het ongetwijfeld ook hebben ontvangen. Een van de teksten die ik erg grappig vond, was: “Je kan zien dat het vandaag vrouwendag is, want het is de hele dag zeikweer”. Een andere was een foto van een vrouw voor een aanrecht vol met afwas. Ze verzuchtte dat het vandaag internationale vrouwendag is en dat ze een berg aan afwas heeft. Haar man die in een luxe fauteuil zat, pantoffels aan zijn voeten en vanachter de krant antwoordde: “Je kan het ook morgen afwassen hoor”. Dat ik om deze teksten smakelijk kan lachen zegt niets over mijn visie over de rechten van de vrouw. Ik doe alles in de huishouding. Van afwassen tot dweilen, van boodschappen doen tot koken. Mijn vrouw, dochter en nichtjes hebben de volledige vrijheid in het maken van hun keuzen. Alles in goed overleg met elkaar. En dit geldt ook voor al mijn vrienden in Den Haag en omstreken.

Lees verder

Column Amar K. Soekhlal – Aflevering 40: De jacht op de hindoestaanse stem

De gemeenteraadsverkiezingen staan weer voor de deur. Op 21 maart 2018 mogen wij gaan stemmen voor een nieuwe gemeenteraad. Het zoemt weer in de gemeenschap over de nieuwe kandidaten en zelfs nieuwe politieke partijen.  Dat wij gaan stemmen is ontzettend belangrijk. Hierdoor kunnen wij invloed uitoefenen op de gang van zaken in de gemeente waar wij wonen. Echter er vinden ingrijpende veranderingen plaats. De wereld om ons heen is op hol geslagen en is stevig aan het “verrechtsen”. Ook in Nederland. Denk aan de PVV, FvD (de homeopathische verdunning van de Nederlandse samenleving), Alt Right ( Erkenbranders, die streven naar een etnisch homogeen Europa) en de omme draai van het CDA. De gemeenschappelijkheid zit hierin dat deze partijen niet sympathiek staan tegenover migranten. De vraag is dan ook: wie komt op voor de allochtonen?

Lees verder

Column Amar K. Soekhlal – Aflevering 40: Padmavat, eer of vuurdood?

Met extra belangstelling bezocht ik de film Padmavat, vanwege alle heisa in India. Ook mijn lijfkrant schreef over de rellen die deze film in India had veroorzaakt. Mijn BJP “vrienden” hadden veel geld uitgeloofd aan degene die een “Surupnekha” (neus afsnijden) zou uitvoeren op de actrice Depeeka Padukone, die de rol vertolkt van koningin Padmini.

Lees verder

Column Amar K. Soekhlal – Aflevering 38: Een reis door het verleden

Ik heb afgesproken met mevrouw Kamlawati Djasai, vlak voor negenenzeventigste verjaardag. Voor mij een fascinerende vrouw die geboren en getogen in Leiding 8 in Suriname, zich kranig heeft aangepast aan de Nederlandse samenleving. Ze oogt broos als ik de kamer binnenstap. Ze is net herstellende van een val in haar woonkamer. Maar haar stem is welluidend. In de woonkamer staat een vitrine kast die deed mij denken aan Suriname. Er staan foto’s van haar overleden man, van het huwelijk van haar zoon en van haar kleindochter. Het staat ook vol met “reclame” glazen.

Lees verder

Column Amar K. Soekhlal – Aflevering 37: Calcutta Papers – Kalkattá se chitti áil

In het Nationaal Archief van Suriname ligt er voor ongeveer tachtig meter aan “goud” als het gaat om de geschiedenis van de Hindoestanen. Het betreft brieven die vanuit India door familieleden van onze voorouders naar Suriname zijn gestuurd gedurende de periode van de contract tijd tussen 1873 en 1916. Dit jaar is het 145 jaar geleden dat onze voorouders in Suriname aankwamen.

Lees verder

Column Amar K. Soekhlal – Aflevering 35: Machar marrá (Visser)

Ik zie altijd op tegen het aantal vlieguren naar Paramaribo. Het is ook altijd een verassing wie je buurman – of vrouw is. Ik heb een keer op een rij van drie stoelen tussen twee transit passagiers gezeten die op doorreis waren naar Suriname van uit China. Op de terugweg heb ik mijn passagiersstoel geüpgrade, maar toen heb ik naast een krijsende baby gezeten. Ook mijn inlevingsgevoel kent zijn grenzen. Maar nu viel het hartstikke mee. Ik kwam aangelopen en ik zag mijn buurvrouw, een lieftallige vrouw van ik schat eind vijftig jaar gestoken in een prachtige roze jurk en heel mooi opgemaakt “Bhái hamár taswá hamme thamái diye” ( Broer kan je mijn tas voor mij aanreiken). Zo gezegd zo gedaan. Ik had mij geïnstalleerd en daar kwam haar zus al kauwend aangelopen. Het werd een heel gezellige reis. Eerst kreeg ik een laddu van ze. Uit naam van Hanuman Swami voor een veilige reis. Het was verschrikkelijk zoet, maar ik heb het opgegeten. De rest van de reis heb ik alleen maar water gedronken. Opeens boog de zus naar mij toe en zei “ Bhai, ik hou niet van vliegtuig eten. Ik heb mijn eigen eten. Ik heb doksá bhát meegenomen. “Tu bhi khaiye” vroeg ze? Natuurlijk wil ik een hapje mee-eten.

Lees verder

Column Amar K. Soekhlal – Aflevering 34: Historici als rechters?

In de afgelopen periode hebben zich een aantal bijzonder belangrijke gebeurtenissen voltrokken. Je zou bijna van je stoel vallen bij een aantal van die gebeurtenissen. Bij deze gebeurtenissen zou je de vraag kunnen stellen of historici op de stoel van de rechter moeten gaan zitten? Oordeelt u zelf maar. In Suriname is het borstbeeld van agent-generaal Barnet Lyon vervangen door het standbeeld van Tetary. Een agent-generaal werd door het Koloniaal Bestuur aangesteld als hoofd van het Immigratie Departement in de kolonie, aan wie ook het personeel van het depot in India verantwoordelijk was en door wie de emigranten, in de kolonies aangekomen, aan de verschillende plantages worden toegewezen. Volgens dr. R. Bhagwanbali was Barnet Lyon ook procureur generaal en derhalve ook onderdeel van de strafrechtelijke keten in Suriname. Hij was dus ook direct verantwoordelijk voor de straffen die aan onze voorouders werden opgelegd.

Lees verder