Svastika Ramcharan: Zal je naar me omkijken?

“Hoe gaat de Hanuman Chalisa ook alweer Ranveer?” Ik stond bij wat sommigen menen het enige recht van de vrouw te zijn, de vaat te doen. Hij dribbelde wat voetbalpasjes door het huis en schoot de bal zo nu en dan tegen mij. Svasti had de Hanuman Chalisa als huiswerk mee bij de godsdienstles op school. Ze zat aan de keukentafel te ploeteren met de uitspraak van de Sanskrit woorden als een dreumes die knoeit met haar eten.

Lees verder

Svastika Ramcharan: Wat word je later?

Is er iemand die niet geconfronteerd is met een variant van de vraag: “Wat wil je worden?” Waarschijnlijk niet. Als die vraag niet heel vroeg, wanneer je nog een peuter bent en amper kan praten, op je wordt afgevuurd dan wordt die wel zeker op latere leeftijd op je bord geschoven. Vrijwel iedereen is benieuwd naar je toekomstplannen, hoe je de wereld van dienst wil zijn. Sowieso de ouders en de familie, om gerust te zijn dat je een goede keus maakt. Een keus die zowel voor hen als voor jou voordelen biedt: je maakt daardoor hun dromen waar en je zal daarmee wel gelukkig zijn.

Lees verder

Svastika Ramcharan: Vrij om te kiezen?

Met Maya voer ik zo nu en dan luchtige conversaties over serieuze kwesties in het leven. Een dergelijke babbel levert altijd nuttige informatie, bovenal verhelderende perspectieven op. Onlangs stuurde zij mij een videootje over de monarchvlinder. “Wat denk je, ontwerp of toeval?”, vroeg ze me erbij. Voor vlinders heb ik nooit belangstelling gehad. Wel een gevoel dat dichtbij aversie ligt. Ik begreep niet goed hoe sommigen gefascineerd konden kijken naar een wezentje dat er door een combinatie van kleuren en patronen eng uitzag. Vooral de gedachte dat het beestje voor de gedaanteverwisseling een rups was, bezorgde mij rillingen over mijn lichaam.

Lees verder

Svastika Ramcharan: Tot de dood ons scheidt?

Ze vroeg me erbij te zijn. Desnoods als toehoorder, tijdens het gesprek met haar dochter die voornemens was te scheiden. Huisje, boompje, beestje: perfect leventje had haar dochter. Schijnbaar perfect, van buiten bekeken leek het geheel feilloos. Waarschijnlijk broeide er wel wat binnen en de hitte was nu ondraaglijk. Niet meer om samen uit te houden, uit elkaar gaan was de optie. De moeder wist het nog niet te plaatsen. Het nieuws kwam te abrupt. Als een donderslag bij heldere hemel, waar je verschrikt van blijft staan. Wat zijn de consequenties van een scheiding? Voor de dochter én voor haar als moeder? Hoe verder na een breuk? Waar begin je opnieuw? Kom je wel goed terecht als je de rijdende trein bewust ontspoort?

Lees verder

Svastika Ramcharan: Biyáh hojái tab jaiye jáhá mangye

Ik geloofde haar niet en nog minder mijn oren. Dat kon niet waar zijn, nee. Ze zat in het laatste jaar van de Hbo-opleiding. De schriftelijke tentamens waren achter de rug, die vakken had ze met dikke voldoendes afgerond. Een ijverige studente, vanaf het prille begin van haar schoolperiode schitterde ze altijd met haar prestaties boven anderen. Overigens viel ze niet op, of ze deed haar best niet om op te vallen. Een zeer bescheiden meiske, het onberispelijke resultaat van een keurige opvoeding.

Lees verder

Svastika Ramcharan: Leer mij ook Draupadi te zijn

Zodra de auto tot stilstand kwam, rende ze eruit. Ze klampte zich vast aan mij en ik kreeg een dikke zoen, dikker dan die zoen van elke dag. Zoals elke dag vroeg ik hoe haar schooldag was. Maar ik kreeg niet zoals elke dag een enthousiast verhaal, nee, vandaag barstte ze in tranen uit. Ze had het moeilijk gehad op school, ze was uitgelachen geworden door enkele klasgenootjes en vriendjes. Het was aan het begin van het nieuwe schooljaar. De lessen waren al een week of twee gestart. De eerste dagen had ze haar oude schooltas nog meegenomen. Vandaag had ze haar nieuwe mee. We waren met een zee van tijd op jacht geweest naar deze perfecte. Zij prefereerde, natuurlijk door beïnvloeding van vriendenmening, de gangbare prinsessen, Barbie, Frozen en anderen uit haar glitter- en glamourbelevingswereld. Ik probeerde haar aandacht naar andere potentiële eventualiteiten te laten glijden.

Lees verder

Svastika Ramcharan: De cirkel is niet rond!

In een land hier niet ver vandaan…werd enkele decennia geleden een meiske geboren. Met haar komst ging de rijkeluis kinderwens van haar middenklasse ouders in vervulling. Het gezinnetje was nu compleet met een jongetje en een meisje. Hun geluk kon niet meer op. Mateloos blij en volmaakt gezegend waren ze. Vol enthousiasme bereidden ze zich goed voor op de opvoederstaak die nu zou gelden voor twee. Ze planden de beste opvoedersmaatregelen, ja, want daarmee zouden ze hun spruitjes kranig op hun eigen benen leren staan in die veranderlijke maatschappij. Natuurlijk kozen ze, bewust, misschien ook onbewust, voor dezelfde regels die door hun ouders werden opgelegd. Sommige onverbasterd, andere wat aangepast.

Lees verder

Svastika Ramcharan: Om te veranderen

“Ik zit niet lekker in mijn vel. Dit voel ik al jaren, ik weet niet exact vanaf wanneer. Wel heel lang. Een gevoel dat me aangeeft dat ik niet verder kan, mij demotiveert om zelfs te proberen om verder te kunnen. Een gevoel dat me ervan overtuigt dat ik, ook al zal ik proberen stappen vooruit te maken, niet succesvol zal zijn. Is dit misschien faalangst? Het kan, ik weet ‘t niet. Ik vermoed iets wat meer dan faalangst is. Want het houdt mij niet alleen tegen, maar duwt mij ook in een hokje. Een hokje, klein genoeg dat ik er zittend met opgetrokken benen net in pas. Een hokje waarin ik veilig bekneld in zit. Daarbuiten is het een wrede wereld waar ik dien te letten op elke pas die ik zet. Want de meeste medebewoners van de aardbol hebben geen goede gezindheid ten opzichte van mij.

Lees verder

Svastika Ramcharan: Sporen

Het beloofde een mooie avond te worden. Na mijn deel, helpen met allerhande voorbereidingen in de keuken, voltooid te hebben, zat ik met de huisgenoten in afwachting van de gasten om het bijzondere gebeurde te vieren. Een markant feit, buitengewoon, bovenal bewonderingswaardig, werd herdacht: de zestigste huwelijksverjaardag van de ájá en áji van mijn goede vriendin. Ik ben daar huismuis, dus hoorde er vanaf het draaiboek maken tot en met het dweilen na afloop van het feestje bij.

Lees verder

Svastika Ramcharan: Iedereen

“Everyone lies, dus ik mag ook!” Een argument met generalisatie werd mij aangeboden om zijn liegen te aanvaarden. Generalisatie. Dat leidt tot puntenaftrek in een betoog bij het taalonderdeel opstel. Kostbare punten verspil je, als je in je tekst iedereen over dezelfde kam scheert. Dat wordt de leerlingen bij het onderdeel opstel goed bijgebracht. In de hoop dat ze dit voorkomen, niet alleen om de begeerde punten te behouden, maar vooral ook om het mee te nemen in het leven van alledag. Want, hoe je het draait of keert, iedereen generaliseert. En zo worden ingenomen standpunten onjuist onderbouwd. “Iedereen is in paniek, iedereen is voorzichtig, iedereen hamstert, iedereen zal besmet raken, we zijn nonchalant, we beseffen de ernst van de situatie niet, …”. Ook deze dagen kom je ze alom tegen, de algemene conclusies. Voorzichtigheid bij het gebruik daarvan is dan ook nu essentieel.

Lees verder

Svastika Ramcharan: Geld maakt wel gelukkig

Ik reed naar huis. Covid-19-maatregelen. De partiёle lock down doet ‘s avonds de bedrijvigheid over straat in rook opgaan. Zo ondergaat de Kwattaweg, die mij op die dag naar mijn bestemming leidde, ook een gedaanteverwisseling. Het was overdag en naar mijn gevoel tamelijk roerig op de weg voor dit Coronatijdperk. Wat doen mensen nog over straat als de voornaamste raad om het virus te voorkomen, is: stay home? Wat ik over straat doe als ik er niet veilig ben? Tja, er zijn belangrijke zaken die moeten, ondanks het Coronagevaar niet uitgesteld kunnen worden. En voorzichtig, dat ben ik uiterst. Vermoedelijk hebben ook anderen importanties die ze niet kunnen nalaten. Evenals ik, handelen zij hopelijk ook bedachtzaam.

Lees verder

Svastika Ramcharan: Bezin maar, iedere dag

“Ik ga niet slagen, cry for me…”, luidde Peuredice’s appje. Ze heeft beroerd gewerkt voor de eerste deelexamens in dit examenjaar. “Kind, je hebt nog 2 deelexamens alvorens je het eindexamen doet”, moedigde ik haar aan. “Het einde is nog niet nabij, gewoon alle zeilen bijzetten en richting diploma blijven koersen!” “Makkelijk hoor, die woorden, daden kosten meer”, antwoordde ze me hopeloos.

Lees verder

Svastika Ramcharan: Waarom?

Mijn moeder heeft mij gevraagd het bárádeeg te kneden op haar verjaardag de komende week. Dat doe ik graag. Omdat ik het recept dat in mijn geheugen staat, nogal lang niet had gebruikt, was het verstandig om eerst een proefdeegje te maken en een bárátest thuis te houden. Terwijl ik een bolletje deeg in mijn handpalm platdrukte en een gaatje in het midden daarvan maakte, alvorens deze vorm in de hete olie te zetten, dacht ik aan de functie van het gaatje. “Zodat de hete olie tijdens het frituren zoveel mogelijk oppervlakte kan bereiken”, is mij ooit geleerd. Dat kan. Het is mij tot nu toe niet gelukt de echtheid van deze verklaring te confirmeren. Ik herinnerde me op dit moment ook de vraag van Bianca: “Waarom mag de bárá op deze dag geen gaatje?”, waarop de schoonzus van Carmen antwoordde met: “Ik het weet niet”.

Lees verder

Svastika Ramcharan: “Rubya-Roy” zet zich voort

Rohini, amper 5, stond zich draaiend in haar gebloemde klokkende jurkje te bewonderen voor de spiegel. Oorbelletjes, gekleurd halssnoertje, bling armbandjes. En de never ontbrekende haaraccessoires. “Je lijkt wel een kerstboom, wat minder bijou vind ik stijlvoller” zei ik zoals altijd weer tegen haar. Ja, ik gooide roet in haar joviale modebeleving. Dat was duidelijk aan haar gezichtje te zien. “Maar voor wie zoveel mode dan”, probeerde ik goed te maken. Net te laat besefte ik dat ik een stigmatiserende clichéuitspraak deed. De woorden waren er al uit. Mode maken voor iemand. Nee, dat doe je niet, je doet het voor jezelf, om er gewoon voor jezelf goed uit te zien. Ik wenste te corrigeren, maar zag haar verlegen naar haar spiegelbeeld kijken. Had ik in de roos geschoten? Zag ik sporen van verliefdheid bij zo’n ukkie? Hier zou ik het fijne van moeten weten. Maar wel tactisch aanpakken. Geen nood, daar zijn mama’s subliem in.

Lees verder

Svastika Ramcharan: Als het niet Krshna, maar Radha was

“… Omdat ik de man ben. Volgens de Bijbel heeft de man de leiding, dus heeft hij alles voor het zeggen… ” Bedaard smeet hij dit in m’n gezicht tijdens onze discussie waar emoties niet gelegen kwamen. Als door de bliksem getroffen neigde ik te reageren als een Bollywoodactrice die zich te pletter schrikt bij het horen van een  ongeluksbericht: handpalmen tegen de oren, diepe zucht, ready om te gillen maar de opengesperde mond moet om het hartverscheurende effect te vergroten enkele seconden zo halt houden, alvorens het geluid naar buiten te geleiden. En dan uit volle borst. Hoe luider hoe effectiever. Deze dramatische, gelukkig slechts in m’n gedachten opgevoerde reactie, was het effect van het neerbuigende en stigmatiserende karakter van de uitspraak.

Lees verder