Antwoord aan Mahesvari Autar: Holi is geen Houseparty
Sinds een aantal jaren kent Europa een nieuw fenomeen dat ook in Nederland de discussie doet oplaaien: Holi in de zomer. Het Hindoe lentefeest van Holi dat wereldwijd door miljoenen Hindoes wordt gevierd in maart, ook door de duizenden Hindoes in Nederland, wordt door witte organisaties verplaatst naar de zomer. Volgens de actiegroep Holi is geen Houseparty is dit een minachting van de Hindostaanse cultuur, omdat het spirituele feest, dat zo nauw verbonden is met religieuze rituelen in de periode van maart, gereduceerd wordt tot een house feest in de zomer. Vorig jaar stuurden verschillende mensen uit de Hindostaanse gemeenschap klachtenbrieven naar de organisatie, maar kregen geen respons.
Dit jaar hebben de ongehoorde klachten geleid tot een actiegroep, die eist dat de verbinding met Holi verbroken wordt. Het feest kan in haar opzet met gekleurd poeder en house muziek gehandhaafd blijven, maar de verbinding met Holi in de communicatie moet verbroken worden, want het “Holi” Festival of Colours is geen Holi, maar een house party. Ook de protestbrief van de actiegroep die onlangs werd verstuurd, blijft onbeantwoord vanuit de organisatie en dus besluit de actiegroep te gaan demonstreren bij de evenementen. Want hoe kan een organisatie, die claimt de traditie van Holi te respecteren, het protest dat uit de Hindostaanse gemeenschap komt zo hardnekkig negeren? Het is een daad van witte arrogantie en minachting van de niet-westerse cultuur die de huidige maatschappelijke discussie weerspiegelt over de multiculturele samenleving in Nederland, zoals o.a. blijkt uit de discussie over Zwarte Piet.
In de discussie over Holi zijn er altijd Hindostanen die het hardst roepen dat de vervalsing van de cultuur onze eigen schuld is en de witte organisaties steunen met argumenten en technieken die een overblijfsel zijn van het koloniaal verleden. Zo ook het artikel van Mahesvari Autar. Ze gebruikt zes technieken uit de kolonisatie van de geest.
Techniek 1: Verdraai de inhoud van het protest
“Holi is not for one person, Nor a community. Nor for a specific social group within the Hindu tradition.” Ze noemt de organisatie “innocent people who just want to play with colors and have fun.”
Mahesvari stelt dat wij niet willen dat niet-Hindoes Holi vieren. Dit is een bewuste verdraaiing van het protest. Nergens zeggen we dat niet-Hindoes geen Holi mogen vieren, integendeel, wij nodigen juist niet-Hindoes uit om wel Holi te vieren. Holi vindt plaats in maart en begint met de Holika verbranding. Het is ingebed in historie en cultuur, net zoals Kerst is ingebed in de Christelijke cultuur of Bevrijdingsdag in de Nederlandse geschiedenis. Iedereen mag Kerst vieren in december of Bevrijdingsdag op 5 mei. Als je Kerst wil vieren in de zomer en Bevrijdingsdag op 5 augustus, dan gaat het niet meer om onschuldig feesten, maar om verkrachting van cultuur-historische evenementen. Je viert dat Jezus is geboren in de zomer en de bevrijding heeft plaatsgevonden op 5 augustus. Dit is niet onschuldig feestvieren, maar minachting van cultuur waar je wel trots op mag zijn. Volgens de redenatie van Mahesvari is er niets mis mee om Bevrijdingsdag te vieren op 5 augustus en Kerst in de zomer, het gaat toch om feesten.
Techniek 2: Maak de dader tot slachtoffer en het slachtoffer tot dader
“One should first see what’s happening within the Hindu community first and how we celebrate our festivals, before pointing fingers towards innocent people who just want to play with colors and have fun.” (…) “I firmly believe that this “outrage” is a form of racism and an act to divide groups by the color of their skin and cultural background.”
De dader in dit geval zijn de organisatoren van Holi Festival of Colours die een Hindoe traditie verkrachten door een cultuur-historisch lentefeest te presenteren als een zomerfestival met een housefeest en te pretenderen dat dit in de spirit is van de Hindostaanse cultuur. De cultuurverkrachter wordt door Mahesvari omgetoverd tot een onschuldig slachtoffer.
Mahesvari vindt die vervalsing van Holi normaal en ziet het protest als een onterechte daad, als een racistische actie. Als je cultuur wordt verkracht dan moet je niet protesteren. Je moet kijken naar wat er mis is in jouw eigen cultuur en daar je aandacht op richten. Haar reactie is om niet in opstand te komen als je vernedert en beledigd wordt, maar jezelf de schuld te geven en jezelf nog een extra pak slaag te geven als straf.
Volgens Mahesvari zouden wij racistisch zijn en groepen tegen elkaar opzetten. Racisme is een systeem van onderdrukking, uitbuiting en vernedering die plaats vindt door superioriteit/inferioriteit te koppelen aan ras en cultuur. Op welke wijze onderdrukken en buiten wij de organisatoren uit die ons vernederen en minachten? Mahesvari draait de zaken om: de dader wordt slachtoffer en het slachtoffer wordt de misdadiger. De persoon die vernedert en minacht wordt nu slachtoffer van racisme en de persoon die protesteert tegen vernedering en minachtig is de dader van racisme. Het is de wereld op zijn kop.
Techniek 3: Geef het slachtoffer de schuld
“Is this not a matter of concern for the Hindu community, that Bollywood is commercializing the Holi festival? Or that the biggest sponsor of Holi celebrations in Surinam is the brand Parbo-Beer. And why don’t they get upset when fellow Hindus organize Holi parties, which take place during weekends, why don’t all Hindus play Holi on the exact same day and time, according to the Hindu calendar?”
Mahesvari haalt hier twee argumenten aan. Ten eerste het argument van commercie. Onze actie is niet gericht op het commercieel aspect van de organisaties, wij hebben daar ook geen problemen mee en spreken de organisaties daar ook niet op aan. Ten tweede is het argument van het tijdstip. De religieuze organisaties die de Holi vieringen organiseren plannen dat wel degelijk op hetzelfde tijdstip, niet alleen in Nederland, maar over heel de wereld, en dat tijdstip is de lente en niet de zomer. Al die vieringen zijn in die periode ook steeds meer zichtbaar in media foto’s van Holi over heel de wereld.
Mahesvari vervolgt de redenering met een vergelijking van het plannen van huwelijks- en geboorterituelen.“People celebrate these two very important sanskara’s almost always during the weekend, because it’s just practical. We can’t expect family members and friends to be free during week days right? Then how come that Dutch organizations are being negatively targeted for being practical when they want to play Holi during summer? In Holland the biggest outdoor festivals take place in July and August when it’s warm.”
Mahesvari maakt hier twee denkfouten. Ten eerste vergelijkt ze een familieaangelegenheid met een gemeenschapstraditie. Iedere familie, of je nou Hindostaans bent of niet, bepaalt voor zichzelf hoe zij hun huwelijk en geboorte van kinderen willen vieren volgens een individuele richtlijn, dat staat los van een collectieve ervaring. Holi is een gemeenschappelijk cultureel erfgoed met een collectieve richtlijn, net zoals Kerst door alle christenen in december wordt gevierd.
Ten tweede uit ze steun aan de Nederlandse organisaties die Holi willen vieren in de zomer, maar die uitspraak is al tegenstrijdig, want je kunt geen Holi in de zomer vieren. Je kunt met gekleurd poeder gooien en housemuziek draaien en dat is wat ons betreft prima. Maar dat is niet de viering van Holi, dat is de viering van een housefeest. Door Holi te vieren in zomer, maak je de lente niet tot een andere jaargetijde.
Techniek 4: Bagatelliseer de kracht van het verzet
“Why is this very small group protesting against Dutch people celebrating their own Holi party?”
De volgende techniek is het bagatelliseren van verzet. Volgens Mahesvari zou het protest vanuit een kleine groep komen. Stel dat dat zo is, betekent dat dat die groep ongelijk heeft? Mahatma Gandhi, Martin Luther King en Nelson Mandela begonnen hun protest tegen vernedering ook met kleine groepen, betekent dit dat hun strijd daarom niet gerechtvaardigd was? Zij hebben jarenlang volgehouden om mensen te organiseren om in verzet te komen. Wij zijn twee dagen geleden begonnen en hoopten op 100 likes binnen een week omdat we zelf niet geloofden dat de Hindostaanse gemeenschap snel in verzet zou komen. Binnen twee dagen zitten we op meer dan 500 likes. Volgens de facebook statistieken staat ons berichtbereik inmiddels op 10.500. Hoezo klein? Waar baseert ze dat op? Op feiten of op een hoop en verwachting dat ons verzet tegen minachting en vernedering niet zal groeien? Wij zijn democratisch en hebben daarom Mahesvari’s reactie op onze Facebook pagina geplaatst en haar daardoor een groter podium gegeven.
Techniek 5: Zaai twijfel over de integriteit van het protest
“Are they perhaps afraid that the Dutch use their knowledge of marketing, fundings and promotion to gain larger groups of participants. While Hindus who celebrate Holi in public hardly get mainstream media attention or even a large group of audience with other cultural backgrounds?”
Hier trekt Mahesvari de motieven van de actiegroep in twijfel. Volgens haar zou het niet gaan om verzet tegen vernedering, maar om jaloezie. Waar baseert ze dat op? Ze fantaseert erop los en baseert zich niet op feiten. In haar optiek zou de actiegroep jaloers zijn op kennis van marketing, fondsen en promotie. Speculaties die niet de beleving van de gemeenschap weerspiegelen, maar puur haar eigen minderwaardigheidscomplex. De religieuze Holi vieringen in Nederland zijn over het algemeen gratis, voor iedereen toegankelijk en hebben niet als doel om media-aandacht te genereren, maar de spirituele boodschap van het feest te vieren. Er is dus niets om jaloers op te zijn.
Techniek 6: Wees dankbaar voor de minachting
“In fact Hindus should be so proud that this festival which they see as holy and important is becoming part of this modern western world. And frankly speaking -in general- we should appreciate people more who bring the eternal wisdom and seer beauty of Hindu philosophy along with their traditions to the West.”
Mahesvari komt niet in verzet tegen vernedering en verkrachting van het Hindostaanse erfgoed, maar bedankt degene die ons vernedert en de cultuur verkracht. Wij redeneren dat we onze voorouders moeten danken voor het feit dat ze onze cultuur gecultiveerd hebben. Mahesvari wil dat we witte mensen bedanken die onze cultuur verkrachten. Dat is de bekende techniek uit het kolonialisme: de kolonisator bedanken voor dingen die hij niet heeft gedaan en de bijdragen van mensen uit onze gemeenschap vergeten, in dit geval het behouden van onze cultuur. Als iemand de geboorte van Christus zes maanden naar voren zou halen en dat als Kerstfeest zou aanduiden, zou iedereen dat een vervalsing noemen van het kerstfeest. Mahesvari zou hen bedanken voor de verspreiding van het Kerstfeest.
Tegenstrijdigheden
Logica en consistentie zijn niet de sterkste punten van Mahesvari. Ze schetst heel correct de cultuur-historische context van het Holi-feest en vervolgens gooit ze dat met één pennenstreek weg door de mensen te eren die die cultuur-historische context verkrachten. Waarom doet ze dat?
Dat doet ze omdat ze de rol wil vervullen van de “house koelie”. Tijdens de burgerrechtenbeweging in de jaren ’60 hield Malcolm X een beroemde speech over de “house negro” en “field negro”. De “house negro”, zo omschreef hij, leefde in het huis van de meester, droeg dezelfde kleren en at hetzelfde eten. Hierdoor identificeerde hij zich met zijn meester. Hoewel de meester hem als minderwaardig beschouwde, voelde de “house negro” zich toch trots om zijn meester te verdedigen. Daarnaast had je de “field negro”, die moest het harde werk doen op de plantage en was blij als het huis van de meester in brand vloog en hij vrij zou zijn.
De geschiedenis en het heden van slavernij hebben veel gemeen met dat van Hindostaans contractarbeid, wat wij nu dwangarbeid noemen. Zo hebben wij geen “house negroes”, maar “house koelies”. Gisteren hebben we middels het artikel van Mahesvari Autar kennis gemaakt met hun perspectief. Met de herdenking en viering van 142 jaar Hindostaanse immigratie, blijkt dat kolonialisme nog steeds leeft in onze geest. Maar de tijden veranderen: wij zijn geen house koelies. Wij zitten in de traditie van het verzet van onze voorouders, van Tetary en Ramdjanee. Hun verzet tegen vernedering zetten wij vandaag voort en zijn trots om in hun voetsporen te treden.