Amar K. Soekhlal

Het is coronatijd en ik heb vrienden die daardoor ook aan bingewatchen doen. Mijn vriend Ranjit wees mij op een serie met de bovengenoemde titel op Amazon prime. Hij zei: ”Bahut bissál hai”. Ik vroeg niet: “Wat bissál hai”? omdat ik nooit twijfel aan zijn recensies omdat hij altijd heel rationeel naar films kijkt, dus zocht ik die serie op. Ik dacht, gelet op de titel, zal het een Amerikaanse serie zijn, maar het is een Indiase serie die zich in Zuid Mumbai afspeelt, een van de rijkste gebieden van India, een land met een gigantische ongelijkheid. De serie is een kopie van Sex and the City, niet mijn genre, maar deze is de moeite waard. En net als in de Amerikaanse serie gaat het om vier vrouwelijke personages: Damini, een onderzoeksjournalist gespeeld door Sayani Gupta; Umang, een biseksuele gymtrainer gespeeld door Bani J; Anjana, een advocaat en gescheiden moeder gespeeld door Kirti Kulhari; en Siddhi, het doelloze alleenstaande kind van een rijke familie, gespeeld door Maanvi Gagroo.

Karakters die je normaal gesproken niet samen tegenkomt in een reguliere Bollywood-film. Zeker niet als het om hartstocht en passie gaat, want de camera draait dan niet weg naar spuitende fonteinen of rode rozen die naar elkaar toe bewegen. De hartstocht en de intimiteiten zijn overvloedig aanwezig. Deze vier millennials ontmoetten elkaar toevallig in de Truck Bar, ieder met zijn eigen sores. Ze bezatten zich laveloos aan de bar, bieden elkaar hun troostende schouder en een vriendschap voor het leven ontstaat. Gedurende twee seizoenen worstelen deze vier vrouwen met complexe genderkwesties, van het nauwelijks bekraste glazen plafond tot homofobie, geestelijke gezondheid, abortus, hindoe-nationalisme, feminisme, maandelijks ongemak, scheiding en taboes rond vrouwelijke seksualiteit. Dit is een scherpe afwijking van de inhoud die wordt aangeboden in het reguliere Indiase entertainment, waarvan ook wij in Nederland en Suriname van genieten.

Decennia lang dienden de Indiase series en Bollywood films als spiegels van de samenleving en weerspiegelden ze meestal de bredere sociale normen van hindoes uit de hogere kaste. Op tv zijn de melodramatische soapseries gericht op gezinsdynamiek, waarbij vrouwen worden afgeschilderd als verlengstukken van mannen als hun moeders of echtgenotes of dochters. Ik adviseer u om een middaglang naar ZeeTV te kijken. Het beeld van de Indiase vrouw als “Sita Sati” uit deze soapseries en films, wordt door deze hyper ambitieuze en hedonistische vrouwen aan flarden geschoten, want de meeste vrouwen zijn eigenlijk als deze twee mythische personages uit de Ramáyan. Sommige zijn als Sati, was de vrouw van Shiv bhagwán. De Sati’s houden van hun dierbaren, sluiten compromissen en geven en geven alleen maar. Soms zijn ze dom, offeren hun geluk en hun leven op voor iemand anders. Hoeveel hun leven voor hen waardevol is, is een grote vraag voor henzelf.

Andere vrouwen zijn als Sita. Kalm en attent en intelligent wanneer dat nodig is. Maar ze kunnen ook voor zich-zelf opkomen als het moet. Ze geven nog steeds om anderen en geven alles, maar zijn sterker als het gaat om hun zelfrespect. Verliet Sita daarom niet Shri Rám bhagwán, ondanks de agniparikshá alleen maar omdat een dhobi (klerenwasser) had gezegd, dat Shri Ram zijn vrouw niet te snel moest vertrouwen? Petje af voor alle Sita’s die er zijn!

Ook de wijze waarop men omgaat met inclusiviteit van de LGBTQIA+ is fantastisch gedaan. De gemeenschap wordt omarmt en zonder stereotyperingen. In GOA verdwaalt Umang, de lesbische gym-leraar, in een groot huis waar op dat moment een feest aan de gang is. Ze komt in een grote woonkamer terecht waar vier mollige náni’s zitten te jeremiëren over hun huwelijk. Toen Umang ze vertelde dat ze lesbisch is, werd ze liefdevol gevraagd om naast één van de náni’s te komen zitten. Ze kreeg het advies om niet terug te gaan naar Punjab, waar haar familie woont, die haar heeft verstoten, en ápan jingi ji le (leef je eigen leven). Vol afschuw vertelden ze aan Umang dat twee van hun lesbische vriendinnen zelfmoord hebben gepleegd omdat ze tegen hun wil waren uitgehuwelijkt aan een man. Dit lot moet jouw Umang, bespaart blijven.

De serie is ook een dikke middelvinger naar de hindoenationalisten die elke vorm van kritiek beschouwen als a-nationaal (Waar heb ik dit nog meer gehoord?). Gelukkig heeft Damini een ijzeren ruggengraat. Randjit heeft gelijk gekregen. Bissál hai.

Lieve lezer, ik wens u een subh, tandrust aur pyár bhari náwá sál! (een voorspoedig, gezond en liefdevol nieuw jaar!)