‘Dood de slang niet’, zei de vrouw tegen haar man. De man wilde zijn zwangere vrouw beschermen en stond op het punt de slang te onthoofden. Voordat ze kon knipperen met haar ogen was de slang gedood. Een paar dagen later beviel de vrouw van hun kindje. Ze schrokken… hun kindje had geen mensenhoofd, maar de kop van een slang.
Dit was één van de spookverhalen die mijn Nani ons vertelde voor slapengaan. Ik weet nog precies hoe ze dit verhaal aan m’n zusje en mij vertelde; op vakantie in Spanje, in de vouwwagen op de camping.
In één verhaal huizen minstens zoveel verhalen als dat er luisteraars zijn. Dat wil zeggen, elke luisteraar heeft op haar minst één interpretatie van het verhaal. Net zoals m’n zusje en ik die zullen hebben over de slang. Deze diversiteit aan interpretaties moeten we vieren. Als we ze delen, creëren we ruimte voor verwondering. Daar leren en groeien we van. Kortom, er is niet één verhaal met één juiste interpretatie. Als we deze eenzijdige gedachte loslaten, en de diversiteit aan interpretaties vieren, stel je dan voor wat de potentie is om onze verhalen te delen en te verspreiden. Stel je voor hoe krachtig dat is. Verhalen van Surinaams-Hindostaanse vrouwen, verhalen van vrouwen van kleur. Die we delen als community i.p.v. individu.
Mooi hoor, maar hoe dan?
De grote vraag is inderdaad hoe? Ik experimenteer met deze vraag tijdens het maken van de danstheaterproductie CTRL + ALT + IDENTITY. Dat gebeurt o.a. via hennaworkshops, dance performances, het betrekken van andere vrouwen in de voorstelling, de samenstelling van het artistiek team en het schrijven van deze column i.s.m. het Sarnamihuis : ).
Ik vind het niet altijd even makkelijk om een verhaal te delen als ik alles naar woorden moet vertalen. Mijn vormen van uiting zijn vooral dans en henna. Het fijne van CTRL + ALT + IDENTITY is dat niet alles in woorden hoeft worden uitgedrukt. Verhalen komen via deze productie in verschillende vormen naar voren. Ja, via dans en henna, maar ook via muziek, stage-design, costume design, lichtontwerp en diverse samenwerkingen.
Via hennakunst
Ik ben heel blij dat ik voor nu een aantal verhalen via hennakunst met jullie mag delen (alle plaatjes tussen de tekst). Het zijn hennadesigns die aan de hand van de hennaworkshops ontworpen zijn, vanuit het idee van dankbaarheid, liefde en kracht. Het vervagingsproces van de henna zien we niet als iets lelijks, maar het symboliseert een transformative space of healing.
Eerder noemde ik al dat als we verhalen delen, er ruimte voor verwondering ontstaat. Guess what. Er was een dame die helaas niet mee kon doen aan een workshop, maar thuis zelf aan de slag is gegaan. Ze heeft haar tekening met me gedeeld (#momentvanverwondering) en ik mag het ook met jullie delen. Dus dat ene plaatje waarvan je denkt ‘hey dat is toch geen henna’, komt wel van de henna ;). Deze tekening staat voor mij symbool voor verbondenheid. Iets dat we als Surinaams-Hindostaanse vrouwen vaak missen onder elkaar. Het is tevens een thema dat ook in de workshops de revue passeert. Ik vraag me af hoe we deze in-community struggle kunnen verbinden met de constante marginalisering van onze verhalen in Nederland. Ik ben dankbaar dat CTRL + ALT + IDENTITY zich ook op dit vlak verder ontwikkelt. Dank jullie wel ladies, dat jullie dit willen delen en dank jullie wel lezers, dat jullie dit willen ontvangen!
Spelen met Symboliek
In het verhaal van mijn Nani was er geen overeenstemming tussen de man en de vrouw over wat ze met de slang aan moesten. Zoals het een male-dominated society betaamt, werd er niet naar de vrouw geluisterd. Verder, wat zegt de actie van de man om de slang te doden over onze relatie met de natuur? Alles wat eng is moet dood? Ik weiger overigens mee te gaan in dit gehollywoodiseerde anaconda-narratief. Ik ben daardoor nog steeds bang voor spinnen.
Eén van de vragen die in mij opkomt is hoe de vrouw de slang zag. Waarom mocht de slang niet gedood worden van haar? Welke betekenis gaf zij aan de slang? Als ze de slang als een heilig dier zag, zou ze dit kindje dan als een zegen zien? Zou ze het vergelijken met Ganesha en zijn olifantenhoofd?
En welke betekenis verleende mijn Nani aan dit verhaal? Dat weet ik ook niet, maar it’s ok. Net zoals slangen verschillende betekenissen en visualisaties in verschillende contexten hebben, zo geef ik er vanuit mijn context een betekenis en visualisatie aan. Dat gebeurt ook in de hennaworkshops. Nieuwe betekenissen bij bestaande symbolen en nieuwe visualisaties met hennakunst. Het delen maakt de verwondering oneindig! Ik ben benieuwd hoe zich dat verder vertaald in de dans. Daarover kan ik alvast een tipje van de dupatta lichten… de ghungeroo staat symbool voor onze stem!
