Prem Dihal Karahiyá – Een bijzonder instrument

Mijn zoektocht door oude foto’s gerelateerd aan de Brits-Indische immigratie levert regelmatig interessante afbeeldingen op, vergezeld van bijbehorende vragen. Vandaag gaat het over de karhayá.
Ja, een wok als trom!

De karhayá (bakpan/wok), wordt bespannen met een geitenvel en bespeeld met twee stokjes tijdens het tajiyá-feest. Om de spanning te verhogen, wordt dit instrument boven een open vuur gehouden (Encyclopedie van Suriname, 1977). Blijkbaar was dit instrument in gebruik tot in de jaren waarin tajiyá gevierd werd (dit exemplaar stamt van vóór 1954 en deze Moslim-evenement zou rond 1960 opgehouden zijn). Tajiyá is een vrij ‘mobiele’ activiteit, en de speler zal hiermee waarschijnlijk niet veel bewogen hebben, tenzij er twee dragers waren. Als je het om je nek draagt, zou dit waarschijnlijk voor demping zorgen en zou eens te heet kunnen zijn geweest.

Lees verder

Bris Mahabier: Een avond, een nacht en een morgen in Magenta in 2023

De tijd (samay, kál in het Sarnámi) speelt een belangrijke rol in het bestaan van de mens. Dit geldt ook voor de ruimte, de geografische factor. Twee natuurlijke dimensies die vanaf de geboorte tot de dood van invloed zijn op het leven van de mens. Aan de ongunstige ruimtelijke omstandigheden heeft de mens veel kunnen sleutelen, afhankelijk van vooral zijn culturele uitrusting. In onze jonge jaren zijn we niet of nauwelijks bewust van de aard van de factor tijd. Avond en ochtend, dag en nacht, ook de seizoenen van het jaar gaan in elkaar over. Deze overgangen in de tijd, meestal soepel en successievelijk, maar elders gepaard gaande met hevigheid en zelfs met dramatische, vernietigende gevolgen, zijn voor ons routinematig geworden.

Lees verder

Anita Nanhoe: De arbeidsmigratie van Brits-Indische vrouwen na de afschaffing van de slavernij – de strijd tegen drie patriarchaten om hun zelfbeschikking

Op 5 juni is het precies 150 jaar geleden dat de eerste Brits-Indiërs arriveerden in de Nederlandse kolonie Suriname. Tien jaar nadat de slavernij formeel was afgeschaft en ruim drie weken voor het einde van de tien jaren verplichte arbeid voor de voormalig totslaafgemaakten. De Brits-Indiërs zouden het werk van de voormalig totslaafgemaakten voortzetten. In totaal migreerden er 34.304 Brits-Indiërs tussen 1873 en 1921 met een 5-jarig arbeidscontract naar Suriname. 28,5% van hen was vrouw. Over dit deel van de koloniale geschiedenis is in Nederland maar heel weinig bekend. Over de strijd die de eerste Brits-Indische vrouwen leverden in Suriname is nagenoeg niets bekend.

Lees verder

Laatste bericht: aanmeldingen 4 juni stopgezet vanwege overvolle boeking!

De afgelopen jaren heeft het publiek al kennis kunnen nemen van de Calcuttabrieven, een unieke bron voor de geschiedenis van Hindostanen die niet eerder ontsloten is geweest. Op 4 juni 2022 is het dan eindelijk zover. Dan wordt in het kader van 149 jaar Hindostaanse Immigratie de tiendelige encyclopedie van de Calcuttabrieven officieel gepresenteerd aan het publiek. De naam Calcutta-brieven staat voor het geheel van de correspondentie tussen autoriteiten in Suriname, India en Guyana over Hindostanen en hun familie in die landen tussen 1873 en 1946. Het bijzondere aan deze correspondentie is dat het de emoties blootlegt van mensen wier stem nooit gehoord is geworden. Het laat een deel van de koloniale geschiedenis zien waar niet vaak over geschreven wordt: de emotionele dimensie in de relatie tussen familieleden die vertrekken en zij die achterblijven.

Lees verder

Literaire middag met Safikan Goelamhaider

Sarnámihuis i.s.m. Algemene Hindoe Basisschool VAHON presenteert een literaire middag met Safikan Goelamhaider Goelamhaider vestigt met de publicatie van haar boek “Ineens hadden ze een man voor mij…” de aandacht op het vraagstuk van uithuwelijking in de Hindostaanse gemeenschap. Ze heeft een autobiografisch verhaal geschreven over een episode uit haar leven als 17-jarig Hindostaans meisje […]

Lees verder

Literatuurbronnen t.b.v. familiegeschiedenis Surinaamse Hindostanen

Tijdens het uitzoeken van zijn familiegeschiedenis in Suriname kwam, Prem Dihal artikelen, boeken en websites tegen waarvan hij denkt dat die interessant zijn en daarom graag onder uw aandacht wil brengen. Het zal niet voor eenieder een zelfde betekenis hebben. Hij wil benadrukken dat het geen boekbesprekingen zijn. Het belang van de bronnen heeft hij […]

Lees verder

Bris Mahabier: Ruimte voor reflectie over de staat van het Sarnámi

Kritische vragen stellen, niet alleen aan anderen, maar ook aan jezelf. Vragen o.a. over de eigen Hindoestaanse cultuur in Suriname en Nederland, de eigen culturele wensen, intenties en activiteiten. Vragen over wat er hier en daar – individueel en in georganiseerd verband – bereikt en niet-bereikt is. Vragen stellen is gemakkelijk, maar het vinden van juiste antwoorden zonder een verantwoord onderzoek niet. In deel 1 zal er in hoofdlijnen stilgestaan worden bij het Haagse verleden van de Sarnámisten. Zij die streven naar waardering van bepaalde delen van de Surinaams-Hindoestaanse volkscultuur, i.h.b. naar de emancipatie van hun moedertaal. Op de huidige staat van het Sarnámi zal in de delen 2 en 3 schetsmatig worden ingegaan. Om de leesbaarheid niet ongunstig te beïnvloeden zijn vele namen van personen, titels van publicaties, activiteiten en jaartallen weggelaten.

Lees verder

Column Ruben Gowricharn – Aflevering 2: Een kwestie van zelfrespect

De oude vrouw schuifelde voorzichtig door de deur, ondersteund door haar twaalfjarige kleindochter. De dokter keek op. Hij herkende het beeld: eerste generatie, ongeschoolde Marokkaanse vrouw, afhankelijk van man, kinderen, kleinkinderen, overheidsdiensten, Hollandse buren en Joost mag weten wie nog meer. In de beeldvorming zijn ze een wandelend stukje mislukte integratie. De kleindochter, laten we haar Fatima noemen, trad op als tolk. Dat ging ogenschijnlijk vloeiend, totdat Fatima een woord niet goed had overgebracht. Toen werd ze onderbroken door oma, die haar ongeduldig corrigeerde. Oma verstond wel Nederlands, zij het in flarden, maar durfde het niet aan om alleen naar vreemde witte mannen toe te gaan. Je wist nooit wat die precies bedoelen, je wist ook niet of ze datgene zeiden wat ze bedoelen, maar je wist wel dat allochtonen de schuld zouden krijgen als het mis zou gaan. Daarom moest en zou Fatima mee met oma: als steun en als getuige.

Lees verder

Column Amar K. Soekhlal – Aflevering 52: Bhale Bhagwán gaddahá ke sing ná deis

Alweer geen witte kerst! Het wenkend perspectief van Bing Crosby is wederom niet uitgekomen. Gelukkig maar. Ik zie uit het raam de eendjes rustig baantjes trekken in het water en het is muisstil in de buurt. Ik kreeg een appje van een vriend met de tekst: Je wordt niet dik tussen kerst en nieuw, maar tussen nieuw en kerst. Heel grappig. Het aantal kerstkaarten dat ik dit jaar heb ontvangen is op de vingers van een hand te tellen. Daarentegen een lading vol met kerst-appjes. De één ludiek, de ander weer heel serieus. Ook heel veel zelf gemaakte appjes met een kerstboodschap en een nieuwjaarwens. Het verbazingwekkende is dat veel van de teksten in het Engels zijn, sommige in het Nederlands en in het Sarnámi maar eentje!

Lees verder

Column Bris Mahabier – Aflevering 20: Machteloosheid: karma, takdir of onkunde?

Ik kijk regelmatig o.a. op BBC en YouTube naar het actuele (wereld)nieuws. In de tweede helft van augustus en in september van dit jaar zag ik dramatische beelden van watersnood in de Indiase deelstaten Kerala, Uttar Pradesh (waar gedeeltelijk onze culturele roots liggen) en Gujarat. Bijna 500 mensen verloren hun leven in de woeste stromingen en het aantal daklozen bedroeg ongeveer een miljoen.

Lees verder

Column Bris Mahabier – Aflevering 9: 5 juni 2017: Apan ájá aur sab kalkatihan ke yád men

1. De kalkatihá’s emigreerden met de hoop op terugkeer
Kalkatiha’s, zo werden in Suriname de Brits-Indische contractarbeiders door hun kinderen, de Hindoestanen van de tweede en de derde generatie, genoemd. Immers, de emigranten waren uit de havenstad Calcutta vertrokken, vandaar deze benaming. 80% van de Hindoestaanse contactarbeiders kwam uit Uttar Pradesh. Rabin S. Baldewsingh, de Haagse motor van de huidige Sarnámibeweging, heeft dit in zijn dichtbundel Parwási (2013) treffend onder woorden gebracht:
Dhire-dhire bichural des-palwár
Kalkatta ke dipu se bhail báp-dadan ke des tyag
Aur ehin se suru bhail sabhan ke nawá itihás.

Lees verder

Leiderschapstraining in de geest van Gandhi

Op zondag 2 oktober vond de Leiderschapstraining in de geest van Gandhi plaats in Theater de Vaillant. Met een groep enthousiaste deelnemers werden discussies gevoerd over het verschil tussen leiderschap en management en uitdagingen en kansen bij het betrekken van de Hindostaanse gemeenschap in het maatschappelijk debat. Aan de hand van bekende quotes van Gandhi bespraken de deelnemers hun eigen visie en ervaringen. Geïnspireerd door speeches van Gandhi oefenden ze bovendien met public speaking en debatteren.

Lees verder

Social Media Training

Op zondag 24 april organiseerde het Sarnámihuis een social media training voor vrijwilligersorganisaties. Centraal stond het ontwikkelen van een duurzame social media strategie. Dit houdt niet alleen in dat de deelnemers concrete tips kregen, maar ook begeleid werden bij het nadenken over het social media profiel dat hun organisatie wilt uitstralen, wat voor soort content zij hieraan kunnen koppelen en hoe ze via social media een band kunt opbouwen met hun volgers. Aan het einde van de sessie hebben de deelnemers een concreet plan van aanpak voor hoe ze de komende tijd social media willen oppakken.

Lees verder

Sarnámihuis faciliteert discussie over Holi

Naar aanleiding van de discussie over Holi en de wijze waarop verschillende organisaties ervoor kiezen het Hindoefeest in de zomer te vieren, heeft Sarnámihuis als online community voor de Hindostaanse gemeenschap besloten de actiegroep Holi is geen Houseparty technisch te faciliteren middels deze ruimte op de website. Het doel hiervan is om ruimte te bieden […]

Lees verder

De Juli moorden

Morgen, precies 110 jaar geleden, werd op plantage Mariënburg een opstand neergeslagen waarbij Nederlandse kolonialisten 24 Hindostanen in koelen bloede hebben geëxecuteerd. Dr. Radjinder Bhagwanbali heeft in zijn boek “Tetary – de koppige” een gedetailleerde beschrijving gegeven van deze opstand. In 1902 was Mariënburg de grootste plantage van Suriname. Ze was eigendom van de Nederlandse […]

Lees verder

Tanya Sitaram: jonge opkomende historica van de Hindostaanse geschiedenis

Tanya Sitaram is een jonge opkomende historica van de Hindostaanse geschiedenis in Suriname. Hier volgt een kennismaking met een jongedame die in de komende jaren veel van zich zal laten horen op het gebied van de Hindostaanse geschiedschrijving. Tanya Sandhya Vijantie Sitaram is geboren op 15 december 1982 te Paramaribo. Ze is werkzaam bij het […]

Lees verder

Actiegroep Holi is geen Houseparty boekt succes: Holi Festival of Colors afgelast

Naar aanleiding van de discussie over Holi en de wijze waarop verschillende organisaties ervoor kiezen het Hindoefeest in de zomer te vieren, heeft Sarnámihuis als online community voor de Hindostaanse gemeenschap besloten de actiegroep Holi is geen Houseparty technisch te faciliteren middels deze ruimte op de website. Het doel hiervan is om ruimte te bieden […]

Lees verder

Wij hebben geleerd om kansen te grijpen, maar niet zelf te creëren: voorzitter Hindu Forum Europe Radj Bhondoe over de Holi discussie

De protestactie ´Holi is geen Houseparty´ is niet het eerste protest dat geuit is naar het Holi Festival of Colours. In 2013 sprak de toenmalige voorzitter van de Hindoe Raad Nederland, Radj Bhondoe, zich uit tegen het festival en de wijze waarop met de waarden van Holi wordt omgegaan door de zomerfestivals. Radj Bhondoe is […]

Lees verder

Gezamenlijke protestverklaring

Protestverklaring Holi is geen House party Wij maken middels deze verklaring ons protest kenbaar aan de organisatie van het Holi Festival of Colours wegens zware belediging en vervalsing van het cultureel erfgoed van Holi Phagwa. Ons bezwaar Ons grootste bezwaar is dat u het evenement presenteert als een omarming van de Hindoecultuur, terwijl het in […]

Lees verder

Gelijkheid betekent wederzijds respect: pandit Rawinder Pikaar over de Holi discussie

Gelijkheid betekent wederzijds respect: pandit Rawinder Pikaar over de Holi discussie Pandit Rawinder Pikaar kreeg spiritualiteit vanuit het Hindoeïsme met de paplepel ingegoten. Zijn nana pandit J. Adjodha inspireerde hem om al op jonge leeftijd te verdiepen in spirituele, rituele en filosofische kennis. Hij groeide op in Capelle a/d IJssel, waar hij met zijn familie […]

Lees verder

Over de protestactie

De protestactie wordt uitgevoerd door actiegroep Holi is geen Houseparty. De actiegroep maakt vooral gebruik van social media om steun en achterban te mobiliseren. De actiegroep is te vinden op www.facebook.com/actiegroepholi. De protestactie is specifiek gericht op het “Holi” Festival of Colours in Nederland dat Holi pretendeert te vieren in de zomer om een houseparty […]

Lees verder

Overzicht discussie

Datum: 2 juni 2015 Auteur: Actiegroep Holi is geen Houseparty Titel: Protestbrief aan organisatie “Holi” Festival of Colours “Naar aanleiding van Holi Festival of Colours dat jullie organiseren sturen wij, na eerdere brieven vorig jaar te hebben gestuurd zonder tegenreactie, jullie opnieuw een brief toe met klachten over de wijze waarop jullie het spirituele feest […]

Lees verder

Over Holi is geen Houseparty

Totstandkoming Holi is geen Houseparty De actiegroep Holi is geen Houseparty is opgericht op 26 mei 2015 en bestaat uit drie kernleden: Pravini Baboeram, Triwish Hanoeman en Shivani Jagroep. Deze drie Hindostaanse jongeren hebben naar aanleiding van de masterclasses Decolonizing the Mind gevolgd een sterk kritisch bewustzijn ontwikkeld die leidde tot vragen hoe westerse landen […]

Lees verder