Gezien 22 mei  in het Bijlmerpark Theater

Tekst en regie : Devika Chotoe

Performer : Lakshmi Gajadien

Muziek: Dizzy Geetha

Met deze  voorstelling in de vorm van een monoloog , maakt Devika haar debuut.

Dya,  een jonge Hindostaanse vrouw staat bij de kist van haar overleden vader. Ze  voert in haar hoofd en in  haar hart een gesprek met hem over haar leven zonder vader. Ze worstelt met gevoelens van woede en verdriet die door haar heen gaan. Door een tante is ze op de hoogte gebracht van zijn dood. “Boi tor bapa uppar chal ghe”  vertelt de tante telefonisch.  Ze hekelt de familie die huilt en hem mooier maakt dan hij was.  Over doden niets dan goeds. Ze vraagt zich af waarom hij zich nooit om haar bekommerd heeft. In haar woede verwijt ze hem”Pap  was je er niet voor mij  en vraagt ze aan hem, ik had je zo graag willen kennen, weten  wie je bent, hoe de klank van je stem is. Er was  niemand die me ‘s avonds laat veilig thuis bracht als ik slingerend van de wiet  naar huis fietste. Pap ik ken je alleen van een paar vervaagde foto’s uit ons familiealbum”.

Ze beredeneert haar vaders toxisch  gedrag vanuit een intergenerationeel trauma.  De herdenking van 150 jaar immigratie van contractarbeiders, heeft iets bij haar losgemaakt. Door de verbinding te leggen met het leven tijdens contractarbeid zet ze tot nadenken over het doorgeven van trauma aan volgende generaties.

De armoede die generaties hebben meegemaakt, ook voor haar in Nederland als kind van een bijstandsmoeder. Armoede sijpelde altijd door in het leven dat ze leidden.

“Hoe ben je zo geworden papa, je bent toch niet zo geboren,ben je door het harde leven en armoede  zo geworden papa”? Vraagt ze. Kon je niet  praten met ons over wat je voelde, wat er in je omging?

De pijn  van geen vader hebben in haar leven heeft ze altijd verdrongen. Ze kon niet voelen zegt ze. Is geweld een manier om je mannelijkheid te bewijzen? Om overwicht op de vrouw te houden. Zwijgen (moe banker )is voor vrouwen die toxisch gedrag van mannen ondergaan  een manier om te overleven,  te verdragen en escalatie te voorkomen. Worden vaders  zo omdat ze de onzekerheden van leven in de diaspora niet aankunnen en de pijn verdringen van falend vaderschap?

In Dil Mein, vertelt  Dya hoe ze naar haar vader kijkt. Het perspectief van de moeder is in het verhaal weggelaten.  Je kunt wel iets proeven van de kritiek op de rol van de familie van de vader. Ze vertellen  leugens over hem. Ze zegt ”maar ik hoor dicht bij mijn vader te zitten” en niet die tante’s en phoewa’s, als ze heen en weer wordt gesleurd tussen woede en toch  iets van verbinding zoekt met hem. Hiermee impliciet verwijzend naar de rol en sociale druk die schoonfamilie soms kan uitoefenen binnen gezinsverhoudingen.

De monoloog maakt heel invoelbaar de woede van de dochter en  tegelijkertijd het  verlangen van een dochter naar een liefdevolle vader. Door zijn dood is dat moeilijke gesprek met hem aangaan onbereikbaar  geworden. De rol van Dya wordt  vertolkt door aanstormend talent Lakhsmi Gajadin. De  muzikale begeleiding  door multi-instumentalist Dizzy Geetha  vertaald de emoties subliem in het stuk . Muzikaal meditatief creëert ze in een sfeer die je het gevoel geeft  bij een crematie aanwezig te zijn.  We hebben nog een lange weg te gaan als het gaat om het doorbreken van zwijgen over trauma’s en taboe’s binnen onze gezinnen. Devika Chotoe heeft de moed gehad dit zwijgen te doorbreken  met deze tekst waarin een dochter verwoord wat het betekent om zonder vader op te groeien, vanwege zijn giftig masculien gedrag zoals ze het noemt.

 

Sitla Bonoo