Op 27 oktober 2024 was de tweede lezing van een serie (2024-2025) die het Sarnámihuis organiseert in samenwerking met de Algemene Hindoe Basisschool VAHON. Contractarbeid=slavernij? Dit was de intrigerende vraag op de lezing van 27 oktober jl. De heer mr. dr. Aniel Pahladsingh, sinds november 2021 werkzaam als senior jurist bij de Afdeling Juridische Zaken bij het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid  (EU recht en internationaal recht). Sinds 2010 is hij ook rechter-plaatsvervanger bij de rechtbank Rotterdam, sector bestuursrecht en vanaf 2021 ook rechter-plaatsvervanger bij de rechtbank Amsterdam (Internationale Rechtshulpkamer). In oktober 2023 is hij gepromoveerd op het onderwerp Crimmigration and the EU Return Directive aan de Radboud Universiteit in Nijmegen.

De vraag of contractarbeid=slavernij is? is volgens de heer Pahladsingh een juridische vraag. Voor de beantwoording hiervan heeft hij gebruik gemaakt van historische bronnen en internationale verdragen zoals International Labour Organization (ILO) en het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM). Uit het internationale recht valt af te leiden dat een viertal vormen van arbeid niet zijn toegestaan. Het gaat om slavernij, dienstbaarheid, dwangarbeid en verplichte arbeid. Deze vormen van arbeid zijn verboden in de ILO Verdragen en het EVRM. Van belang hierbij is dat voor de beoordeling onder welke categorie de verrichtte arbeid valt, je niet alleen moet kijken naar het contract, maar ook naar alle daarbij behorende feiten en omstandigheden. Zo heeft hij onder andere onderzocht hoe de werving in Brits-Indië heeft plaatsgevonden, de wijze waarop het contract tot stand is gekomen, de omstandigheden tijdens de overtocht, de huisvesting in Suriname, de hoogte van de lonen en de uitbetaling hiervan, de werking van de poenale sanctie en de mogelijkheid om bezwaar te maken tegen contractbreuk. Door toetsing van het contract aan de bovenstaande feiten en omstandigheden is zijn conclusie, dat de arbeid die de kantráki’s hebben verricht niet anders te kwalificeren is dan als dwangarbeid.

De historicus Sandew Hira, gaf als coreferent, een reactie op de lezing van de heer Pahladsingh. Hij is duidelijk oneens met de stelling, dat de  vraag of contractarbeid=slavernij? een juridische vraag is. Volgens de heer Sandew Hira is dat een historische vraag en waarbij onomstotelijk vaststaat dat het kolonialisme de bron is waaruit je zou moeten putten. Hij gaf in een boeiend betoog aan, wat kolonialisme is, de werking van instituties en de onderwerping van mensen aan deze instituties.  Als je kiest voor de historische benadering kom je volgens de heer Hira ook tot de conclusie dat de arbeid die de kantraki’s hebben verricht niet anders te etiketteren is dan als dwangcontractarbeid. Een standpunt dat hij reeds in 1982 heeft ingenomen in zijn boek van Priary tot en met De Kom. Voor het publiek was het nu duidelijk dat we voortaan niet moeten spreken over contractarbeid omdat deze duiding veronderstelt een gelijkheid van partijen, waarbij je onder het genot van een kopje koffie onderhandelt over de arbeidsvoorwaarden. Op basis van de feiten en omstandigheden is nu overtuigend aangetoond, dat er sprake was van dwang(contract) arbeid.

Na afloop werd nog lang nagepraat over de lezing en het grote belang van de duiding en dat er nu zowel op juridische- als historische gronden klaarheid is gebracht.

De lezing van de heer Aniel Pahladsingh is gebaseerd op een artikel dat binnenkort zal worden gepubliceerd in het Nederlands Tijdschrift voor Mensenrechten (NTM). Zodra de publicatie openbaar is zal het Sarnámihuis de link op de website plaatsen.