You harm yourself, as dust against

the wind comes back to the thrower (Boeddha)

Ik las een verslag van een sportster, dat ze een keer verkracht is door haar fysiotherapeut. Een paar jaar later is die fysiotherapeut aangereden door een auto en is vervolgens verlamd geraakt. Toen de sportster dit hoorde juichte ze met een oerkreet: “Yes, karma is a bitch”. Nadien heeft ze haar leven weer opgepakt. Wat zij hiermee suggereert is, dat tussen het verlamd raken van de fysiotherapeut en de verkrachting een direct oorzakelijk verband is. Het is zijn straf voor zijn brute daad. Dat hij verlamd is geraakt, is een gevolg van zijn slechte karma, handelingen. Het is zijn verdiende straf. Met andere woorden, karma is als een boemerang die terugkomt. Eigen schuld dikke bult zou je ook kunnen zeggen. Hoe zit het met de karam (Sarnámi woord voor karma) van de chauffeur? Volgens de oude geschriften leiden goede daden tot goede karam en slechte daden tot slechte karam. Ik worstel al heel lang met het concept van karam. Is het een concept, want anderen spreken over de wet van – of de theorie van karam. Hoe het ook zij, het is erg lastig voor mij om het te vatten omdat de acceptatie van het concept van karam zo verschrikkelijk onrechtvaardig en wreed aanvoelt. Zeker nu ik word geconfronteerd met leed in mijn eigen familie. Je kent die persoon door en door en je ziet haar lijdensweg en iedereen zegt, dat ze dit niet verdient. Loop een kinderziekenhuis binnen en de vraagt wat hebben de baby’s misdaan borrelt gelijk op. Is hun lijden hun karmisch gevolg? Ja, ik ben het met u eens, dat deze  vragen net alleen relevant zijn  voor mensen die een hindoeïstische achtergrond hebben. Iedereen worstelt met vraag, waar komt het lijden vandaan? Karam is volgens de theorie ook verbonden met reïncarnatie, een cyclus van geboorte en wedergeboorte. In andere religies heeft het lichaam een ziel, in het hindoeïsme heeft de onsterfelijke ziel een lichaam. Het hindoeïstische antwoord op het lijden is, dat zulk een lijden het resultaat is van het eigen handelen van de mens in een vorig leven; onze huidige omstandigheden worden veroorzaakt of mogelijk gemaakt door onze daden en wandaden in het verleden. Gelooft u hierin?

Het moge duidelijk zijn, dat ik de wet van karam altijd als zeer oneerlijk heb beschouwd. Waarom zou een mens, die alleen bewust is van zichzelf in dit huidige leven, moeten lijden voor fouten hij niet meer herinnert of zich er niet van bewust is? Als u dit leest, geeft u dat een gevoel van acceptatie of zegt u dat het best een beetje raar is?

Een oom van mij was met vakantie in Nederland in de begin-jaren ’70. Toen hij zag hoe baasjes hun honden met zoveel liefde en zorg behandelden, zei hij tegen mij: “Betá agle janam me ham kuttá ke janam lebe, baki Holland me, ná Sarnám me” (In een volgend leven wil ik als hond terugkomen maar in Nederland, niet in Suriname). Hij geloofde heilig in reïncarnatie evenals de sportster in karam.

In mijn eigen leven heb ik de wijze les van Krieshna uit de Bhagwat Gita van nishkám karam geïnternaliseerd. Je zou het kunnen omschrijven als handelingen verrichten die noodzakelijk zijn, zonder op de vruchten ervan te verwachten of op te hopen. Ook hierin slaag ik niet volledig in, omdat mijn handelingen beperkt zijn tot zijn mijn familie – en vriendenkring.

Maar hoe moet je jouw existentie, jouw bestaan verklaren? Geen idee! Dit is het en hiermee moet je het doen. Als ik u dan toch een advies mag geven in de lijn van Boeddha: plas niet tegen de wind in, je krijgt een zeiknatte broek.