Het is alweer een week geleden, de verkiezingen voor de Provinciale Staten en de daaraan verbonden samenstelling van de Eerste Kamer. De winnaar is bekend, Forum voor Democratie, de partij met de bruine randjes. Sinds 2001, de opkomst van Fortuyn, kan ik maar niet wennen aan de verkiezingsuitslagen waarbij steevast een rechtse partij een overweldigend aantal stemmen krijgt. Eerst de LPF, daarna de PVV en nu FvD. Het voelt telkens als een klap in het gezicht. Een klap in het gezicht van migranten zoals u en ik. Samen met de PVV heeft de FvD 25% van de stemmen gehad. Tel hierbij ook het aantal stemmen van het CDA, de VVD en de SP en dat voel ik mij heel erg unheimisch. Zo sprak ik tijdens afgelopen Holi met een beveiliger die afkomstig is uit Friesland. Hij is heel vaak op Holi geweest. Hij vertelde mij op een nogal opgewekte manier dat hij FvD heeft gestemd.
Lees verderColumn Sebieren Hassenmahomed – Aflevering 43: Preweesa: De traditionele regels zijn goed
Nadat ik het verhaal van een trotse jonge man van acht jaar over zijn Oma had aangehoord stapte ik naar zijn moeder Satia met mijn verhaal over het Sarnámihuis. De jonge man had met een ijsje in de hand spontaan en enthousiast verteld dat zijn Oma zeven en tachtig jaar oud was. Zij woonde bij hen in huis, was zelfstandig, heel aardig en ze hadden het gezellig met haar. Hij kon ook in het Hindoestaans met haar praten.Van Satia vernam ik dat haar moeder een plekje in haar huis had gekregen, al haar kinderen stellen het op prijs dat hun nanie voor altijd bij hen blijft. Met wat hulp van buiten en binnen lukt het haar om Preweesa uit een tehuis te houden. Zij vindt het goed als ik langskom bij haar moeder voor verhaaltjes over vroeger, mama vindt het vast leuk, voorspelde ze.
Lees verderReactie Ruben Gowricharn
Reactie van prof. Ruben Gowricharn, columnist van het Sarnámihuis, naar aanleiding van de verklaring van Tilburg University. “Op 27 februari 2019, ben ik negatief in het landelijk nieuws gekomen. Om jullie meer van dergelijke verrassingen te besparen, leek het me goed om dit uit te leggen. De achtergrond van deze nieuwsgolf, die waarschijnlijk nog niet is afgelopen, is een complex verhaal waarbij verschillende zaken in elkaar grijpen. We hebben het eerder erover gehad.”
Lees verderColumn Amar K. Soekhlal – Aflevering 54: Holi-Phaguá
Ik heb altijd naar Phaguá uitgekeken. Sinds mijn jeugdjaren heb ik phaguá het leukste feest gevonden. Het begon in de Krishna-mandir op Kwatta waar de pandit het gruwelijke verhaal vertelde van de tirannieke koning Harnákashap. Ik heb nooit begrepen waarom die bhaklol zijn eigen zoon Prahlád, tot de brandstapel veroordeelde. Je kan een megalomaan zijn, een verschrikkelijke narcist, een machtswellusteling, maar je eigen zoon doden? Deze gruwelijke daad werd notabene uitgevoerd door zijn phuwá Holiká. Maar de apotheose was altijd fantastisch. Holiká, die de winter symboliseert, vergaat tot as, terwijl Prahlád ongedeerd tussen de asresten aan het spelen was. Een zucht van verlichting trok door mijn kinderlijke lijf bij deze happy end.
Lees verderIn Memoriam Jan Soebhag
Met veel verdriet delen we het nieuws dat onze vriend en columnist Jan Soebhag is heen gegaan. Zoals Sandew Hira in dit in memoriam stuk schrijft heeft Jan een onmisbare bijdrage geleverd aan de Hindostaanse gemeenschap. Wij wensen de familie veel sterkte toe. “Mijn goede vriend Jan Soebhag is er niet meer. Ik kwam woensdag 30 januari aan in Suriname om het Instituut voor de Dekolonisatie van Suriname (Dekosur) te helpen opzetten. Donderdag had ik een lange dag gepland met het bestuur van Dekosur. Ellen Naarendorp is voorzitter. Stanley Sidoel is secretaris en Jan Soebhag was penningmeester. Jan kon niet komen. Hij was ziek.”
Lees verderColumn Amar K. Soekhlal – Aflevering 53: De verwerkelijking van een verwondering, een portret van de radiopionier Basharath Boedhoe
Het is wellicht dé verwondering die velen hebben ondergaan in hun jeugdjaren. “Hoe is het toch mogelijk dat uit een kleine radio dezelfde stem, muziek en geluid klinkt als bij de buren? Zit in elke radio een Mohamed Rafi, een heel orkest? Je kreeg er geen antwoord op, want niemand in je omgeving had een antwoord op deze vraag.
Lees verderRaciale beelden in Nederlands burgerschap
Het was tijdens de verkiezingscampagne van 2016, toen Lodewijk Asscher in debat met Geert Wilders riep: “Nederland is van ons allemaal”. Waarop Wilders repliceerde “Nederland is niet van ons allemaal, Nederland is van de Nederlanders.” Asscher stokte, maar stelde niet de vraag wie nou die Nederlanders zijn. Mijn eerste vermoeden was dat Wilders met ‘Nederlanders’ de blanke Nederlanders bedoelde, terwijl Asscher verwees naar alle burgers die het Nederlands staatsburgerschap bezaten.
Maar wie denkt dat alleen extreem rechtse politici het Nederlands burgerschap voorbehouden aan blanken, vergist zich. Op 29 november 2017 brachten alle nieuwszenders een bericht van president Trump over een Nederlands akkefietje.
De beste wensen!
Namens het Sarnámihuis wensen wij u veel moois toe voor 2019! Wij kijken ernaar uit om in het nieuwe jaar meer nieuws en activiteiten met u te delen rondom Hindostaanse geschiedenis, cultuur en identiteit.
Lees verderBoekbespreking Beyond being koelies and kantráki
Is er nog nieuws onder de zon over Hindostaanse contractarbeid in Suriname na de publicaties van onder andere De Klerk (De immigratie der Hindostanen in Suriname 1953/1988), Bhagwanbali (Contracten voor Suriname, 1996), Hoefte (In place of slavery 1998) en Choenni (Hindostaanse contractarbeiders 1873-1920, 2016)?
Beyond being koelies and kantráki van Margriet Fokken is de meest recente studie over dit thema en is de handelseditie van het proefschrift waarop zij in juli 2018 promoveerde aan de Rijksuniversiteit Groningen.
Column Ruben Gowricharn – Aflevering 2: Een kwestie van zelfrespect
De oude vrouw schuifelde voorzichtig door de deur, ondersteund door haar twaalfjarige kleindochter. De dokter keek op. Hij herkende het beeld: eerste generatie, ongeschoolde Marokkaanse vrouw, afhankelijk van man, kinderen, kleinkinderen, overheidsdiensten, Hollandse buren en Joost mag weten wie nog meer. In de beeldvorming zijn ze een wandelend stukje mislukte integratie. De kleindochter, laten we haar Fatima noemen, trad op als tolk. Dat ging ogenschijnlijk vloeiend, totdat Fatima een woord niet goed had overgebracht. Toen werd ze onderbroken door oma, die haar ongeduldig corrigeerde. Oma verstond wel Nederlands, zij het in flarden, maar durfde het niet aan om alleen naar vreemde witte mannen toe te gaan. Je wist nooit wat die precies bedoelen, je wist ook niet of ze datgene zeiden wat ze bedoelen, maar je wist wel dat allochtonen de schuld zouden krijgen als het mis zou gaan. Daarom moest en zou Fatima mee met oma: als steun en als getuige.
Lees verderColumn Amar K. Soekhlal – Aflevering 52: Bhale Bhagwán gaddahá ke sing ná deis
Alweer geen witte kerst! Het wenkend perspectief van Bing Crosby is wederom niet uitgekomen. Gelukkig maar. Ik zie uit het raam de eendjes rustig baantjes trekken in het water en het is muisstil in de buurt. Ik kreeg een appje van een vriend met de tekst: Je wordt niet dik tussen kerst en nieuw, maar tussen nieuw en kerst. Heel grappig. Het aantal kerstkaarten dat ik dit jaar heb ontvangen is op de vingers van een hand te tellen. Daarentegen een lading vol met kerst-appjes. De één ludiek, de ander weer heel serieus. Ook heel veel zelf gemaakte appjes met een kerstboodschap en een nieuwjaarwens. Het verbazingwekkende is dat veel van de teksten in het Engels zijn, sommige in het Nederlands en in het Sarnámi maar eentje!
Lees verderSafikan Goelamhaider: Zoektocht naar mijn voorouders
In 2011/2012 was ik voor een halfjaar als rugzakreiziger in India om het land van mijn voorouders nader te leren kennen. Ik begon mijn reis aan de westkust bij Mumbay, maakte uitstapjes naar midden India, Aurangabad, Warda /Sevagram (Gandhiji’s ashram), zakte af naar het zuiden en reisde met bus en trein via de kust naar het zuiden omgeving Kerala, Tamil Nadu tot het uiterste puntje van India in Kanyakumari. Vandaar reisde ik boven langs de oostkust naar Calcutta (Kolkata). Deze overweldigende stad raakte een gevoelige snaar, ik voelde de drang meer over mijn afkomst te weten: wie ben ik, waar liggen mijn wortels, heb ik familie in India? In de schoolbanken had ik geleerd over het belang van Kolkata in de Hindoestaanse migratiegeschiedenis, maar in Kolkata zat ik met de handen in mijn haar. Waar moest ik beginnen? Ik besefte dat ik veel gegevens miste die mij konden leiden naar de woon- en vertrekplaats van mijn voorouders. Op hoop van zegen ging ik op zoek naar de plaats waar de geronselde mensen, zoals mijn voorouders vóór hun vertrek naar Suriname gehuisvest werden en van waar ze inscheepten voor hun lange reis. Kriskras reizend met bus en tram/metro door deze enorme grote stad en soms bijna flauwvallend van de stof en de hitte, kwam ik uiteindelijk bij de ghats aan de Hooghly rivier.
Lees verderColumn Jan S. Soebhag – Aflevering 19: een korte levensbeschrijving van de familie André Ramtjarietresingh Soeltaansingh (vervolg)
Dit verhaal is opgetekend naar een interview met André Ramtjarietresingh Soeltaansingh op 29 november en 06 december 2011. André Soeltaansingh is geen onbekende in het bedrijfsleven. Zoals men hem kent, wordt hij eerder bij zijn voornaam genoemd. In dit document zal hij ook bij zijn voornaam André genoemd worden. De pancáit sabhá was een organisatievorm waarbij de dorpslieden op een plantage bij elkaar kwamen en via een gekozen dorpsbestuur, of de dorpsoudste over bepaalde zaken volgens hun zienswijze uitspraken deden. Straffen werden niet uitgesloten. Dit heeft André in zijn omgeving niet ervaren, maar wel van zijn moeder vernomen, omdat er bij haar de pancáit werd gehouden als er zich iets ongewoons voordeed (Duisburg). De pancáit was niet alleen om te straffen (dat was de negatieve kant). De pancáit werd ook uitgeroepen als er problemen zich voordeden. Het bestuur kwam bij elkaar om de problemen aan te pakken en op te lossen. Men kwam met voorstellen.
Lees verderVerslag boekbespreking Surinaams Onbehagen 1863-2015
Op zondag 18 november werd onder auspiciën van de Leerstoel Lalla Rookh het boek van dr. Hans Ramsoedh Surinaams Onbehagen 1863-2015, gepresenteerd. De publieke belangstelling was heel goed. Er waren zowel ouderen als jongeren maar ook een redelijk aantal niet-Hindoestanen. Na de verwelkoming door de voorzitter van de Leerstoel, de heer Rajendre Khargi, gaf prof. dr. Ruben Gowricharn een zeer verhelderende inleiding over de theorie van natievorming. Hierbij behandelde hij belangrijke theoretici op dit gebied zoals Durkheim en Karl Marx. Deze theorieën hebben gemeen dat zij uitgaan van homogeniteit van ras, taal en godsdienst. Durkheim veronderstelde daarnaast dat de homogene samenleving een collectief geheugen en een uniform waardenstelsel heeft. Dit concept van de natie is een Europese uitvinding en via het kolonialisme naar gebieden buiten Europa verspreid. Het onafhankelijkheidstreven in die gebieden is gebaseerd geweest op dit idee van een natie, die liefst van al intern, homogeen moest zijn. Deze homogene natie-opvatting heerst ook in Suriname.
Lees verderColumn Amar K. Soekhlal – Aflevering 51: Rond getal 46664
“Je wordt een rond getal” zei een goede vriend tegen mij. Ik knikte “ja”, maar hij vroeg eigenlijk wanneer het grote feest is? In een groot feest heb ik niet zo veel in. Een keer gedaan. Lange en vermoeiende voorbereiding. De gasten had ik op het hart gedrukt, kom vroeg zodat wij lang met elkaar kunnen vertoeven, oude herinneringen ophalen en samen een dansje doen. Lang niet iedereen hield zich aan deze afspraak. Sommigen kwamen om 22.30 van een ander feestje gekomen en vertrokken om 23.30 weer naar een ander feestje. Nu dacht ik “chórde”, ik ga lekker weg.
Lees verderColumn Bris Mahabier – Aflevering 20: Sarnámi Sanskirti
U kent de indrukwekkende schoonheid van de jaarlijks terugkerende herfstkleuren. De donkergroene kleur van de vegetatie in Nederland, grotendeels aangeplant, verandert binnen enkele weken in prachtige herfsttinten, die elke natuurliefhebber dient te bewonderen. De koude noordoostelijke wind en de gutsende of miezerige regendruppels zijn niet aangenaam. U heeft het gure herfstweer van vandaag getrotseerd. U heeft de televisieverstrooiing van zaterdagavond laten schieten en bewust gekozen voor onze boekpresentatie. Deze keuze van u en uw aanwezigheid waarderen wij, de drie redactieleden, zeer. Bahut dhanyabád tu logan ke.
Lees verderBoekrecensie: Voel je thuis waar je ook bent
Weer een boek over de geschiedenis van de hindoestanen in Suriname. Gelukkig! Het geeft weer een bijzondere inkijk op de persoonlijke beleving van de emigratie vanuit India naar Suriname. De emigratie vervolgens van de tweede generatie hindoestanen vanuit Suriname naar Nederland en de geschiedschrijving door de kleindochter van de kantráki. Dit boek is ook zeker een aansporing aan een ieder om op zoek te gaan naar de eigen familie geschiedenis.
Lees verderColumn Bris Mahabier – Aflevering 20: Machteloosheid: karma, takdir of onkunde?
Ik kijk regelmatig o.a. op BBC en YouTube naar het actuele (wereld)nieuws. In de tweede helft van augustus en in september van dit jaar zag ik dramatische beelden van watersnood in de Indiase deelstaten Kerala, Uttar Pradesh (waar gedeeltelijk onze culturele roots liggen) en Gujarat. Bijna 500 mensen verloren hun leven in de woeste stromingen en het aantal daklozen bedroeg ongeveer een miljoen.
Lees verderColumn Sebieren Hassenmahomed – Aflevering 42: Trees: Een vrouw is pas een vrouw als ze haar eigen geld heeft
Nadat ik de informatie over Trees (vierentachtig jaar) had gekregen, stapte ik op haar af met mijn voorstel. Gelukkig was ik al de volgende dag welkom met pen en papier. We namen plaats naast haar twee meter hoge dahlia’s aan een drukke hoofdweg met files gedurende de hele dag. Zij begint haar verhaal. Mijn vader was Javaan. De Hindoestaanse achternaam heb ik van de eerste echtgenoot van mijn moeder, een immigrante. Zij heeft het niet willen veranderen. Volgens mama verweet haar eerste echtgenoot haar dat ze een affaire had met een Javaanse arbeider, de collega van allebei. Omdat hij haar bleef verwijten is ze er op een goede dag vandoor gegaan met de bewuste man. Zij liet de oudste kinderen achter bij hun vader. Ik was nog niet geboren. Mijn Javaanse vader sprak Sranan Tongo en was Moslim, mama sprak Hindoestaans en was Hindoe. Ik ben Moslim, maar nu niet rein genoeg om de Moskee te bezoeken. Ook al is het mij niet verboden, ik heb besloten dat ik niet schoon genoeg ben voor Moskeebezoek.
Lees verderColumn Amar K. Soekhlal – Aflevering 50: He Bhagwán
Ik ben een trotse sanátni, maar dan zonder de goden. Kunt u het nog volgen? Mijn trotsheid komt voort uit respect voor mij ájá, áji, náni, náná en natuurlijk voor mijn ouders. Zij, allen waren sanátni’s. Ik heb prachtige mandirs bezocht in India, maar ook elders in de wereld. De mooiste en indrukwekkendste is de Meenakshi-mandir in Madurai. Een architectonisch hoogstandje. De Bhagwad Gita is mijn leidraad in mijn leven, die ik overigens niet beschouw als een religieus boek. Mijn helden in de Mahabharat zijn Shakuni en Vidhur. Ik raad u aan om het boek van Gurcharan Das, The difficulty of being good te lezen.
Lees verderAankondiging boek Hans Ramsoedh
Van de hand van de historicus Hans Ramsoedh verscheen recent de studie Surinaams Onbehagen. Een sociale en politieke geschiedenis van Suriname 1865-2015. Hierin beschrijft hij de sociale en politieke geschiedenis van Suriname in onderlinge samenhang over de periode 1865-2015. Met een bevolking van ruim een half miljoen en een diversiteit aan bevolkingsgroepen, talen en godsdiensten is Suriname een van de meest gesegmenteerde samenlevingen in het Caraïbisch gebied. Dit heeft belangrijke consequenties voor de politieke, economische en culturele verhoudingen.
Lees verderColumn Ruben Gowricharn – Aflevering 1 Suriname: ver en dichtbij
Enkele jaren geleden kuierde ik langs één van de brede straten van Miami. Uit de tegenovergestelde richting kwam een creools gezin. Het was te zien dat ze geen Amerikaanse of Jamaicaanse creolen waren, maar waar ze precies vandaan kwamen kon ik niet opmaken. Ik keek dus een beetje nieuwsgierig naar de mensen. De vrouw zag mij kijken en riep plotseling met uitgestoken vinger: ‘Surinamer!’. Zij waren inderdaad Surinaamse creolen. Maar ook de vrouw kon mij als Surinamer herkennen, hoewel ik toen meer dan een kwart eeuw in Nederland woonde.
Lees verderColumn Jan S. Soebhag – Aflevering 18: een korte levensbeschrijving van de familie André Ramtjarietresingh Soeltaansingh
André is geboren op 27 november 1950 aan de Corantijnstraat te Duisburg (toenmalig district Suriname, thans Paramaribo). Op 27 Januari 1973 is André getrouwd met Soesila Banwarie en hij heeft drie kinderen, twee dochters (Florida/USA) en een zoon (Student in Suriname). André bezocht de kleuterschool en het Lager Onderwijs tot en met de tweede klasse van de Büchnerschool aan de Slangenhoutstraat (Glo-B); Hierna bezocht hij de J.H.N. Polanenschool tot en met de zesde klasse. Vanaf 1963 -1967 zat hij op de Shri Vishnuschool aan de Vergeet Mij Nietstraat en vervolgens de A.M.S. tussen 1967-1970 (tot en met de tweede klasse). Hierna ging hij verder naar de Surinaamse Kweekschool van 1970-1972. In de periode 1974-1976 rondde hij zijn Hoofdakte opleiding af en hij vervolgde zijn studie Pedagogiek MO-A (niet afgerond op scriptie na/ 1976-1978).
Lees verderColumn Jan S. Soebhag – Aflevering 17: Godná, tatoeage of lichaamsversieringen of beschilderingen en een stukje identiteit
In dit document zal ik proberen historisch en cultureel de godná, tatoeage of lichaamsversieringen of beschilderingen nader toe te lichten vanuit de Hindustaanse invalshoek of optiek. De Hindustanen kennen de lichaamsversieringen of beschilderingen met tatoeages als de godná (godná komt van het woord ‘gode’, hetgeen betekent zoveel als prikken van of in het huid met naalden). Het verschil tussen de godná en de tatoeages kan eenvoudig weg als volgt worden aangegeven: De godná is van blijvende aard op het lichaam, terwijl bij tatoeages de lichaamsversieringen of beschilderingen soms van blijvende en soms van tijdelijke aard kunnen zijn. In het verleden was godná of tatoeage als lichaamsversiering van essentieel belang voor vele tribale groepen in India om zich te kunnen onderscheiden van andere groepen. (Vermeld dient te worden dat er in India miljoenen mensen zijn die tot de tribale gemeenschappen behoren). (Voor wat de lichaamsversieringen betreft is er ook nog de Mehendi en de Hardi, waarmee het lichaam beschilderd en ingesmeerd wordt. Maar deze behoren niet tot de godná categorie. Daarom zal ik het in deze context de Mehendi en de Hardi buiten beschouwing laten).
Lees verderColumn Sebieren Hassenmahomed – Aflevering 41: Jayantie: Een brassa om nooit te vergeten
Ik heb Jayantie 82 jaar, leren kennen bij een Vrouwenvereniging in Den Haag. Leuk om te vermelden is hetgeen ik al bij mijn eerste bezoek van een jong lid hoorde namelijk: ‘De creool kan geen andere bevolkinggroep discrimineren omdat ze zelf uit verschillende etniciteiten bestaat. Het zijn de Hindostanen die anderen buiten sluiten! Jayantie maakte indruk op mij omdat ze knap zelfstandig optrad tijdens een informatiemiddag over financiën rondom de AOW. Verdomd nieuwsgierig naar haar ging ik naast haar zitten om los te branden over mijn activiteit bij het Sarnamihuis. We spraken af om bij haar thuis te schrijven.
Lees verderGenomineerd voor de ECHO Award: Ramoe Jagesar over de uitreiking
Ramoe Jagesar was één van de finalisten van de ECHO Award 2018. Dit is een landelijke prijs die ieder jaar wordt uitgereikt aan excellente studenten met een multiculturele achtergrond. Het doel van de ECHO Award is gericht op het creëren van positieve aandacht voor individuen uit de multiculturele samenleving. Op donderdag 20 september zijn de ECHO Awards 2018 uitgereikt. Dit jaar werd voor de eerste keer de ECHO Loyens & Loeff Law & Tax Award uitgereikt. Ramoe Jagesar is één van de drie finalisten in deze nieuwe categorie en deelt zijn ervaring over de avond.
Lees verderColumn Bris Mahabier – Aflevering 19: Surinaams-Hindoestaanse identiteit Reflecties op mijn culturele eigenheid
Al weer een stuk over identiteit, zal menige lezer denken. En dat is ook zo. Hoe vaak hebben ook wij, Hindoestaanse Nederlanders, het niet over onze culturele identiteit? Volgens mij heeft identiteit een mondiale reikwijdte en relevantie, ondanks de toenemende globalisering, of juist dankzij de globalisering. Eigen identiteit en een soepele, aanvaardbare vervlechting ervan met elementen uit de dominante Nederlandse cultuur blijft – althans voor onze generatie – een uitdaging en verliest in mijn ogen geen actualiteitswaarde. Het gaat in deze bijdrage om feiten, eigen standpunten, die van anderen, maar vooral om enkele persoonlijke overdenkingen en andere aanverwante zaken.
Lees verderColumn Amar K. Soekhlal – Aflevering 49: Een roti heeft twee kanten
Het is een prachtig spreekwoord. Tot nu toe hadden we het meestal over de twee kanten van een medaille. De mooie kant, en de vervelende keerzijde, die je maar voor lief moet nemen. Ik lees elke ochtend mijn krant met een kopje koffie en een bord warme havermout met melk en een beetje jam om de afwezigheid van suiker te compenseren. Pápá.
Lees verderGenomineerd voor de ECHO Award: het verhaal van Ramoe Jagesar
Ramoe Jagesar is geselecteerd als één van de finalisten van de ECHO Award 2018. Dit is een landelijke prijs die ieder jaar wordt uitgereikt aan excellente studenten met een multiculturele achtergrond. Het doel van de ECHO Award is gericht op het creëren van positieve aandacht voor individuen uit de multiculturele samenleving. Van de 34 voorgedragen kandidaten werd Ramoe samen met 12 anderen studenten uitgenodigd om zich op 30 augustus te presenteren aan de jury bestaande uit vertegenwoordigers uit het bedrijfsleven en het onderwijs. Tijdens de finale kregen de finalisten 5 minuten de tijd om hun verhaal te presenteren in het Engels. In dit verslag deelt Ramoe het proces met het Sarnámihuis.
Lees verderEncyclopedie over contractarbeid uit India en haar erfenis
Amrit Publishers en Indian Diaspora Council hebben het initiatief genomen om een encyclopedie te produceren over contractarbeid uit India getiteld: Encyclopaedia of Indian Indentureship and its legacy: Yesterday and Today. De encyclopedie wil op een systematische manier de geschiedenis, strijd en verworvenheden van de Hindostaanse gemeenschappen die voortgekomen zijn uit contractarbeid documenteren, waarborgen, promoten en publiceren. Het gaat om gemeenschappen van Hindostanen die in de periode 1826-1920 gevestigd zijn in verschillende Europese koloniën onder het systeem van “indentured labour”.
Lees verderSamenwerking Sarnámihuis en Werkgroep Hindostaanse Geschiedenis
Begin 2018 is in alle stilte in Suriname de Werkgroep Hindostaanse Geschiedenis opgericht. De initiatiefnemer is historica Tanya Sitaram. Tanya houdt zich al heel lang bezig met de geschiedenis van Hindostanen in Suriname. Ze is de hoofdverteller in de OHM-documentary Tetary over het leven en de strijd van Janey Tetary. Ze is vaker in andere documentaires opgetreden waar opnames worden gemaakt in het Nationaal Archief van Suriname. Haar scriptie voor haar mastersopleiding geschiedenis aan de het Institute for Graduate Studies and Research (IGSR) gaat over Hindostaanse vrouwen tijdens contractarbeid en is gebaseerd op uitgebreid archiefonderzoek.
Lees verderCongres Surinamers in de medische sector
Surinamers zijn succesvol binnen de medische sector. Om de ontwikkeling van deze groep (o.a. bestaande uit apothekersassistenten, doktersassistenten, verpleegkundigen, management, artsen, specialisten, afgestudeerden en/of studerenden) te volgen, heeft Hum Log reeds in 2016 een succesvol congres georganiseerd. De thema’s van dit congres was: ontwikkeling en kansen. Prof. Ruben Gowricharn (een van de inleiders naast Prof. H. Kanhai) is tijdens dit congres uitvoerig in gegaan op de opvoedingsaspecten en cultuur van de Hindostanen en Surinamers. Hum Log wil op 7 september 2018 een vervolg geven aan het vorig congres waarbij wij deze keer de kritische kanttekeningen van Prof. Gowricharn oppakken.
Lees verderColumn Amar K. Soekhlal – Aflevering 48: Een huis voor meneer Biswas
De schrijver Vidiadhar Surajpersad Naipaul is op zaterdag 11 augustus overleden. Ik werd geraakt door zijn overlijden, net zoals dat van Johan Cruyff in 2016. En over het waarom weet ik niet. Ik heb beiden niet persoonlijk gekend, maar ze hebben diepe indruk op mij gemaakt. Ik heb de meeste boeken van Naipaul gelezen en ze brachten mij naar een verre wereld die ik niet kende. Maar ook naar een omgeving die heel familiair was. Zoals in zijn doorbraak “Een huis voor meneer Biswas”.
Lees verderColumn Jan S. Soebhag – Aflevering 16: Cultureel-historische wandeling binnen de Hindu cultuur
In het kader van de herdenking van Goswámi Tulsidás wordt dit artikel gepubliceerd. Goswámi Tulsidás ki amar dástán en zijn bijdrage aan cultuur en politiek. Invalshoek: cultuur en politiek. Wie is Goswámi Tulsidás? Goswámi Tulsidás is de ongeëvenaarde schrijver van de Rámcaritra Mánas Rámáyana (staat ook bekend als Tulsi-krit Rámáyana), één van de belangrijkste en Heilige geschriften voor de Hindus over de hele wereld, en ook voor miljoenen anderen. Tulsidás was geboren in Rajpur, in het district Banda in Uttar Pradesh, (United Provincies) in het jaar 1532. Zijn vader heette Atmárám Shukla Dube, een geestelijke en kennisdrager van minimaal twee van de Veda’s. De moeder van Goswámi Tulsidás was Hulsi. Het volgende wordt verteld over Goswámi Tulsidás.
Lees verderColumn Sebieren Hassenmahomed – Aflevering 40: Harry: Mijn vrouw is als de grond onder mijn voeten
Ik heb Harry, bijna zestig jaar, bij de buren ontmoet. Opvallend was dat hij bereid was om vriendelijk en met respect inhoudelijk met mij te discussiëren over wat er zoal om ons heen plaatsvond. Later vernam ik dat hij op verschillende gebieden actief was zoals; negatieve energie weghalen bij mensen die daarvan last hebben, een catering verzorgen en maandelijks met vrijwilligers een muziek en dansavond organiseren. Omdat hij aan beide ogen blind is en het mij verbaast dat hij zelfs een taart kan bakken, besluit ik om hem te vragen of hij het goed vindt om over zijn sterke, stoere gedrag te schrijven. Het kostte wat tijd eer we konden afspreken aangezien hij ook een baan heeft naast de activiteiten. Zijn verhaal volgt hieronder.
Lees verderColumn Aniel Pahladsingh – Aflevering 18: Multiculturele samenleving
Inmiddels hebben we een periode achter de rug waarin steeds weer de discussie rond de multiculturele samenleving oplaait. Deze discussie is verre van afgelopen. We zien een tendens dat meerderheden in heel Europa zich bedreigd voelen in hun welvaart, hun cultuur en hun toekomst door (massa) migratie, die steeds wordt gerechtvaardigd is met een beroep op de mensenrechten. Feit is dat de meeste West Europese landen te maken hebben met een multiculturele samenleving. Verder moet worden geconstateerd dat de multiculturele samenlevingen nog niet optimaal functioneren. In Nederland zien we dat hierover steeds weer een discussie wordt gevoerd.
Lees verderColumn Bris Mahabier – Aflevering 18: Verwikkelingen rond de naamgeving van onze moedertaal Sarnámi
Het woord moedertaal is in het Nederlands vanaf de zestiende eeuw bekend (zie Groot Van Dale Leenwoordenboek:481). Ik leerde – in de jaren veertig van de vorige eeuw – mijn moedertaal. Dit gebeurde in mijn primaire milieu op het platteland op een ongestuurde manier, dat wil zeggen zonder een van te voren opgesteld onderwijsplan. Zo gaat het met het aanleren van elke moedertaal. Door de dagelijkse interactie met ouders, grootouders, broes, zusters, andere familieleden, leeftijd- en buurtgenoten, leerde ik op een volkomen natuurlijke manier de taal van mijn moeder. Zonder enige dwang, spelenderwijs. Onze boiti, ons dorp was een homogene taalgemeenschap. Iedere dorpsgenoot sprak dezelfde taal. Ook de ex-contractarbeiders uit India, waarvan de laatsten in de jaren zeventig overleden.
Lees verderColumn Sebieren Hassenmahomed – Aflevering 39: Carla: Ik ben de grootouder van kinderen met Hindostaans bloed
Van mijn Oma, de moeder van mijn moeder herinner ik mij dat zij op ‘Lantiegrong’, ’s Lands Bejaardentehuis woonde. Toen ze ziek werd, heeft mijn moeder haar opgehaald tot haar overlijden. Ze poetste haar tanden met tabaksblad dat voor vijf cent bij de Chinees werd gekocht of ze poetste met een halve sigaar idem voor vijf cent bij de Chinees te koop. Ik heb haar nooit zien roken. Mijn vader stikte voor haar de ‘foo-lintie-ondrobroekoe’. Dat was aan iedere zij 2 lintjes net als bij iedere dij om vast te maken, er was geen elastiek. In die tijd had iedereen een ‘Angisa’ de driehoekvormige, er zijn foto’s. Thuis droeg ze een kabai of kimono, op straat de koto. Oma had een zus en een broer. Van haar zus is bij mij bekend dat zij naar een ander district was verhuisd.
Lees verderColumn Amar K. Soekhlal – Aflevering 47: Bhaklol Blok
Het moet inderdaad een dolle boel zijn geweest: daar in The Grand Hotel in Amsterdam. Het was de viering van de verjaardag van een voormalige tassendrager van de premier. Jawel, die premier die tegen Turkse Nederlanders zei: “Pleur maar op”. Het is een majestueus hotel, waar een kamer bijna € 400 per nacht kost. Zo vier je je verjaardag, niet zoals wij in een afgeraagde voetbalkantine. Ze waren er allemaal, althans de VVD’ers die er toe doen. Gerrit, Jozias, Rita en natuurlijk ook Mark. Vrinden onder elkaar, biertje in de hand en elkaar joviaal veren in de reet stekend. Ik denk dat op een gegeven moment iemand bhaklol Blok zag staan, de man die de uitstraling heeft van een bhijal murgi. Hee Stef, tuhu kuc bol yár! ( Hé Stef, ook jij moet wat zeggen, beste vrind).
Lees verderInterview Cast Unravel: Nazrina Rodjan
Op 5 juni vond het theaterstuk Unravel plaats in het kader van 145 jaar Hindostaanse Immigratie. In deze interview serie kijken de spelers en theatermakers terug op het proces en wat dit voor hen en hun relatie met de Hindostaanse gemeenschap heeft betekend. In dit interview blikt schrijver en regisseur Nazrina Rodjan terug: “Unravel is ontstaan vanuit de behoefte om mijn verhaal te vertellen aan een gemeenschap waarin ik eigenlijk niet weet of ik thuis hoor, want wanneer ik Hindostaanse mensen aankijk zie ik familie maar voelt het tegelijkertijd ook alsof ik onzichtbaar ben. Unravel is mijn manier geweest om (letterlijk en figuurlijk) de regie in handen te nemen zodat ik mijn eigen versie van Hindostaanse identiteit zichtbaar kon maken. En hopelijk hebben we daarbij ook andere Hindostaanse jongeren geïnspireerd en het gevoel gegeven dat er genoeg ruimte is voor hun verhalen.”
Lees verderInterview Cast Unravel: Rubaina Bhikhie
Op 5 juni vond het theaterstuk Unravel plaats in het kader van 145 jaar Hindostaanse Immigratie. In deze interview serie kijken de spelers en theatermakers terug op het proces en wat dit voor hen en hun relatie met de Hindostaanse gemeenschap heeft betekend. In dit interview blikt Rubaina Bhikhie terug, die de rol van Priya vertolkte: “De reden dat ik besloot mee te doen aan Unravel, is tweeledig. Enerzijds zag ik het als de ultieme kans om mijn seksuele identiteit voor eens en altijd tentoon te stellen binnen de Hindoestaanse gemeenschap en daarmee een statement te maken en anderzijds wilde ik mijzelf uit te dagen door mezelf te zijn voor een publiek dat zou bestaan uit voornamelijk Hindoestanen.”
Lees verderInterview cast Unravel: Anysha Bharos
Op 5 juni vond het theaterstuk Unravel plaats in het kader van 145 jaar Hindostaanse Immigratie. In deze interview serie kijken de spelers en theatermakers terug op het proces en wat dit voor hen en hun relatie met de Hindostaanse gemeenschap heeft betekend. In dit interview blikt Anysha Bharos terug, die de rol van Priya vertolkte: “Nazrina en ik vonden het belangrijk dat we het verhaal van Hindoestaanse jongeren in beeld moesten brengen en we kregen het advies om zo dicht mogelijk bij onszelf te blijven. Zo hebben we het concept uiteindelijk naar het Sarnámihuis gebracht en samen met het Sarnámihuis en de mede acteurs hebben we een prachtig verhaal op het podium gekregen.”
Lees verderInterview Cast Unravel: Fazle Shairmahomed
Op 5 juni vond het theaterstuk Unravel plaats in het kader van 145 jaar Hindostaanse Immigratie. In deze interview serie kijken de spelers en theatermakers terug op het proces en wat dit voor hen en hun relatie met de Hindostaanse gemeenschap heeft betekend. In dit interview blikt Fazle Shairmahomed terug, die de rol van Imraan vertolkte: “Door terecht te komen in dit theaterstuk merkte ik dat we toch ook nieuwe werelden kunnen creerren binnen de Hindostaanse gemeenschap. Ik kan dus zeggen dat mijn vertrouwen en hoop in dat opzicht gegroeid is. En dat ik zo’n persoonlijk verhaal, op een artistieke manier kon delen op een dag die zo ontzettend belangrijk is in de Hindoestaanse geschiedenis, was dan ook erg krachtig. Het voelt een beetje als een cirkeltje die rond is, van waar uit ook nog blijkt dat er nog steeds veel werk te doen is, maar ook dat er veel kracht schuilt gaat in de gemeenschap.”
Lees verderBoekrecensie: De Rechteroever van de Saramaccarivier
Door Amar K. Soekhlal. Een fascinerend boek, zeker door de negentien mooi vertelde verhalen. Het boek geeft een fraaie inkijk in een samenleving in een afgelegen dorp De Volharding in het district Saramacca in Suriname. Het leven is hard en wordt geteisterd door armoede, de vele ontberingen, een verstikkende sociale controle, die helaas incest niet kon voorkomen. Hoewel, de schrijver Bish Ganga, ook deel uitmaakte van die samenleving neemt hij in het boek, de rechteroever van de Saramaccarivier, een dubbele positie in. Soms is hij onderdeel van een verhaal en soms kruipt hij in de rol van een buitenstaander. Als een scherpe observator van de dagelijkse gang van zaken. En dit levert hilarische maar ook tragische beschrijvingen op van de dagelijkse gang van zaken.
Lees verderColumn Bris Mahabier – Aflevering 17: Veertig jaar geleden: godsdienstkritiek toen en nu
Bij bestudering van de cultuurgeschiedenis van India zal elke student kunnen vaststellen, dat van oudsher een grote mate van verscheidenheid kenmerkend is voor de filosofie en de religie van dit subcontinent. Dit gaat terug tot eeuwen voor het begin van de christelijke jaartelling. De Hindoestaanse cultuur, in het bijzonder het hindoeisme, is geen monolithisch blok. Hindoe dharma wordt gekarakteriseerd door o.a. verscheidenheid, tegenstellingen, oppervlakkigheid, eenvoudige visualisering, diepgang, abstracte ideeën, geweldloosheid, verdraagzaamheid, echter ook voor die tijd ongekende gewelddadigheid. Bekend zijn bijvoorbeeld de sad darshans, de zes klassieke filosofische stelsels, waarvan enkele atheïstisch en materialistisch zijn. In mijn denken zijn rationaliteit, helaas is er in het dagelijkse religieuze leven van de hindoes weinig ervan te merken, en tolerantie van eminent belang. Verdraagzaamheid ten opzichte van individuen en groepen met een andere exclusieve Godsopvatting, ook al ligt hun oorsprong in het verre buitenland.
Lees verderColumn Jan S. Soebhag – Aflevering 15: De MAHANT Kewaldár Trilokináth Willem
Hij is geboren op 30 augustus 1938. De naam Trilokináth gaf de grootvader (ájá) aan hem. In het vervolg zal Kewaldár Trilokináth Willem bij zijn voornaam, Trilokináth, genoemd worden. Toen de vroedvrouw de naam ging opgeven bij de Burgerlijke Stand heeft zij de naam Willem toegevoegd uit blijdschap omdat op die dag de Náni van Trilokináth jarig was. Er was op die dag ook een grote activiteit in Suriname, namelijk de ‘konfriyári’ (koning friyári). Zijn vader heette Kewaldás en was geboren op 25 december 1909. Zijn moeder was geboren op 18 augustus 1912. De grootmoeder(áji) van Trilokináth was geboren tijdens de reis van India naar Suriname. De ouders van de grootmoeder waren eveneens afkomstig uit India. De ájá heette oorspronkelijk Hawaldár en tijdens het schrijven van de naam werd in plaats daarvan Kewaldár geschreven. Trilokináth vertelde dat zijn ájá uit de plaats Gáighát en de Náná en Náni van de vader zijn afkomstig uit de plaats jilá Are bilauti Osáin gáon.
Lees verderColumn Amar K. Soekhlal – Aflevering 46: Bindrában me carlá gaiyá
Bindravan (in het Sarnámi Bindrában) betekent “basilicumwoud” en de lokale mythe zegt, dat de godin Bindra zich daar terugtrok toen Vishnu haar tot ontrouw had verleid. Bindra was gehuwd met Jalandhara, maar verspreidde zo’n lieflijke geur dat Vishnu het stof van haar voeten aanbad, als was hij een bij, brooddronken van het stuifmeel van de lotussen van haar voeten. Bindra was echter haar echtgenoot trouw, de kracht van haar deugden. In de roes van verliefdheid schiep Vishnu een lijk met het uiterlijk van Jalandhara en Vishnu liet een troep apen haar het dode lichaam van haar echtgenoot zien. Gebroken zocht Bindra troost in Vishnu’s brede armen. Ze rustte aan de lieflijke haartjes van zijn borst, die als ze uitvallen op aarde als grote wijzen incarneren. Toen de echte Jalandhara opdook en Bindra Vishnu’s bedrog bemerkte, vervloekte ze Vishnu: ook hij zou ooit zonder zijn geliefde leven, apen zouden zijn dienaren zijn. Bindra trok zich terug in het woud dat sedertdien Bindravan heet
Lees verderColumn Sebieren Hassenmahomed – Aflevering 38: Asha: Mijn tranen hebben in de masala gedruppeld
Via een vriendin in Nederland krijg ik begeleiding om Asha, tweeëntachtig jaar, te interviewen. Middels de whatsapp en telefoneren is er over en weer overleg gepleegd waardoor ik super snel bij haar thuis terecht kon met twee familieleden van Asha. Asha heeft het hele verhaal lachend verteld, de begeleiders hielpen ook om de juiste vragen aan haar te stellen. Zoals vaker kregen zij op hun beurt een beetje informatie die ze nog niet hadden en lieten ze haar bepaalde anekdotes vertellen. Asha vertelt dat zij als baby maar hele dagen in de hangmat lag. Van haar Aadjie hoefde niemand aandacht aan haar te besteden. Volgens de verhalen van mijn moeder was Aadjie onaardig tegen haar. Mijn Naanie had gevraagd om mij mee te nemen, maar dat mocht ook niet van Aadjie die de regie over ons had. Een keer was mijn moeder met mij op bezoek bij Naanie, toen heeft mijn mamoe mij gehouden.
Lees verderColumn Amar K. Soekhlal – Aflevering 45: Ala madjara doro. Lachman Bhageloe
Evenals ik, hebben jullie zeer waarschijnlijk dit liedje heel vaak gehoord en ook op dit liedje gedanst. Een prachtig lied uit de Surinaamse baithak gáná. Ik heb echter nooit aandacht geschonken aan de tekst. Een hilarische tekst, waarvan de woorden heel mooi rijmen. Als zoon van een landbouwer vond ik het fijn om te horen dat alles duur was. Zeer waarschijnlijk gaat dit liedje over een relatie tussen een creoolse vrouw en een hindoestaanse man??? De aanwijzingen hiervoor zijn onder andere het eten “kodoko brafoe” en de naam Lena. Het gaat in dit liedje om de wederzijdse acceptatie. Hij moet wennen aan de creoolse keuken en zij moet leren cautál te zingen. Het blijkt een onmogelijke opgave met alle gevolgen van dien. Het is een ode aan de baithak gáná.
Lees verderColumn Sebieren Hassenmahomed – Aflevering 37: Krishna: Met de export van hout en goud zou de Surinaamse bevolking zich economisch kunnen verheffen
De informatie dat een Hindostaanse vrouw aan de weg timmerde in de VHP-top had mij al eerder bereikt. Echter toen ik haar op een oude Nationale Assemblee vergadering zag acteren dacht ik hmmm!. Dat ze vlak bij mijn logeeradres woonde kwam mij helemaal goed uit. Op een dag ben ik haar erf opgestapt om een boodschap bij haar dochter achter te laten. Gelukkig kende zij het boek Levens van Vreugde en Verdriet en vond het voorstel om haar moeder te interviewen leuk. Het resultaat staat hieronder
Lees verderColumn Jan S. Soebhag – Aflevering 14: Het verhaal van de gebroeders Matádin en Kewaldár Trilokináth Willem
Het verhaal, van de gebroeders Matádin (Sridhar en Ramesh) en Kewaldár Trilokináth Willem gaat deels over hun voorouders, hun ouders en hen zelf. Daar zij deel uitmaakten van de Kabirpanthis in Suriname. Vooraf wordt er een samenvatting gegeven over deze religieuze stroming gegeven. Hierdoor wordt het lezen van hun verhaal begrijpelijk.
Lees verderColumn Amar K. Soekhlal – Aflevering 44: Herdenking en viering- Opdat je de geschiedenis van jouw land en volk niet kwijtraakt
Ik werd op een gala-bijeenkomst geïnterviewd door een jongeman van rond de dertig over het Sarnámihuis. Het Sarnámihuis heeft als eerste gepleit voor herdenking en viering van 5 juni, de dag van immigratie. Hij stelde mij de vraag: “Waarom moeten wij herdenken”.
Lees verderVoel je thuis waar je ook bent
Het is bijna 145 jaar geleden dat er Indiase contractarbeiders met medewerking van de Britse regering naar Paramaribo reisden. In haar nieuwe boek: Voel je thuis waar je ook bent: van Jodhpur naar Paramaribo en daarna naar Diemen, schrijft wetenschapper Professor Sharda Nandram over immigratieverhalen uit Rajasthan. Dat de meeste immigranten kwamen uit de regio Uttar Pradesh en Bihar is bekend. Wat niet bekend is dat er ook mensen uit andere plaatsen zoals Rajasthan, Jodhpur (Dujjar en Bilaniyasar) naar Suriname zijn gereisd. Zij hebben andere elementen uit India naar Suriname meegenomen. Sharda Nandram heeft zich laten inspireren door haar 92-jarige vader, Bechoepersad Nandram (weduwnaar van wijlen Mw. Praandei Kanhai). Er zijn verhalen van drie generaties, haar opa over de reis van Jodhpur naar Suriname. Haar vader vertelt over het leven in Suriname en zijn eigen emigratie naar Nederland. De auteur zelf vertelt over haar eigen intense band met Rajasthan en de Indiase cultuur.
Lees verderCalcutta Papers
Op zaterdag 22 juni organiseert Hum Log een ouderwets gezellige infotainment avond met muziek, zang, dans, eten, drinken. Tevens willen we u deze avond informeren over het project Calcutta Papers. De achterblijvers in India hebben indertijd brieven geschreven voor familie die naar Suriname vertrokken. Dit deel van onze geschiedenis is het grote publiek onbekend. Er is een project gestart onder de naam Calcutta Papers om daar verandering in te brengen. Op 22 juni kunt u daar meer over horen. Dat doen wij in een prettige sfeer en ambiance met ruimte voor netwerken onder het genot van eten en drinken. Wij geven er ook een cultureel tintje aan: zang, dans (klassiek en modern) en muziek. Om u te ontzorgen bieden wij een all-inclusive programma. Als u van te voren heeft betaald dan kunt u uw portemonnee thuis laten.
Lees verder145 jaar Hindostaanse Immigratie op 5 juni in Theater aan het Spui
Sarnámihuis en Hum Log nodigen u van harte uit om op 5 juni 2018 gezamenlijk 145 jaar Hindostaanse Immigratie te vieren en te herdenken. Met het spraakmakende theaterstuk Unravel, ontroerende vlogs van Hindostaanse kinderen in gesprek met de generatie van hun grootouders en muzikaal commentaar van Lex Bholasing en Berry Damrie belooft 5 juni weer een bijzondere avond te worden.
Lees verderAanmelden Sarnámihuis Nieuwsbrief
Beste lezer van de Sarnámihuis Nieuwsbrief, u heeft in het verleden deelgenomen aan bijeenkomsten of activiteiten van het Sarnámihuis en bent daarom in ons bestand opgenomen. Met de nieuwe privacy wetgeving wordt vereist dat iedereen in ons bestand zich actief aanmeldt voor onze nieuwsbrief. Uiteraard blijven wij graag u op de hoogte houden van onze activiteiten, columns en ander interessant nieuws.
Lees verderVlogs van Jayden, Viresh en Nishaan deel 2
De Sarnámihuis vloggers voor 145 jaar Hindostaanse Immigratie hebben hun tweede vlog online gezet! Bekijk het interview van Jayden, Viresh en Nishaan met hun grootvader, waarin hij vertelt over zijn grootouders.
Lees verderColumn Sebieren Hassenmahomed – Aflevering 36: De eerste Roti winkel van Mevrouw Malhoe Mishre-Mangal
Bij een nieuw jaar borrel een beetje aangeschoten, zagen we elkaar weer. Ik vond het grappig om haar “Bhaudj” te noemen overeenkomend met “Swaa”. Toen de zin; eerste Roti winkel, viel haakte ik aan met de opmerking dat, dat voor meer mensen interessant was. We maakten een afspraak om na de feestdagen bij elkaar te komen met onderstaand resultaat. “Ik ben het tweede kind van mijn ouders, na mij volgden nog acht. Samen met Adjie zijn we op Meerzorg geboren en getogen. Ik heb veel over de eigen cultuur geleerd van haar, ook mijn ULO diploma heb ik mede door haar behaald. Ze was lief en streng tegelijk.”
Lees verderIndian History Month 2018: Generaties in Gesprek
De vierde editie van Indian History Month staat in het teken van #generatiesingesprek. De generatie Hindostanen uit Nederland gaat in gesprek met de generatie Hindostanen uit Suriname. Hoe zag hun leven er in Suriname vroeger uit? Wat weten zij nog van hun grootouders die uit India kwamen? Wat waren hun toekomstdromen? Het Sarnámihuis nodigt Hindostaanse kleinkinderen uit om hun grootouders te interviewen en te delen tijdens Indian History Month 2018. Het Sarnámihuis zal in de maand juni iedere dag een interview posten op facebook.
Lees verderColumn Jan S. Soebhag – Aflevering 14: Verhaal nr. 4 een korte levensbeschrijving Van Rámmanorath Kártárám en het Verenigingsleven uit die tijd
Rámmanorath Kártárám is geboren op 29 april 1918 op de plantage Son in de omgeving van Kronenburg in het district Commewijne. Zijn vader, Kártárám Ramsaran was nog heel jong toen hij uit India kwam. Hij was ongeveer 5 jaar oud toen hij uit het dorp Ammaree, uit de nabije omgeving van de politiepost Chaouni uit het district Basti naar Suriname vertrok met zijn ouders. Ze kwamen naar Suriname met het Engels schip ‘Ems’. Ramsaran Kártárám vertrok samen met zijn vader Oudhkisore Bhugwan en moeder Kishundai Ghiozawan, respectievelijk ájá en áji van Rámmanorath uit de haven van Calcutta op 25 augustus 1894 en zij kwamen op 22 november 1894 in Suriname aan.
Lees verderColumn Amar K. Soekhlal – Aflevering 43: Camraipan
Het woord camraipan is afgeleid van het woord “camár”. De leerlooierskaste, dus heel laag, binnen het kastenstelsel van het hindoeïsme. Tijdens de periode van immigratie was ongeveer 16% van de immigranten camár . Een zeer goede vriend en collega van mij, die van geboorte brábhan is, vertelde mij een ranzig verhaal over een vriend van hem. Hij zei over het handelen van die vriend tegen mij: “Maar Amar dat is toch camraipan”? Ik viel zo wat van mijn stoel en vroeg aan hem: “Hoe kom je aan dat woord”?
Lees verderColumn Bris Mahabier – Aflevering 16: Enkele beelden van vroegere, Hindoestaanse rijstboeren in de Surinaamse literatuur (1)
Het woord ‘boiti’ in het Sranantongo en als leenwoord in het Sarnámi is zeer waarschijnlijk een verbastering van de Nederlandse term buiten (buitenplaats, landgoed), waarmee een gebied dat buiten de stad Paramaribo lag, werd aangeduid.
Lees verder145 jaar Hindostaanse immigratie: Unravel
Sarnámihuis en Hum Log organiseren op 5 juni 2018 een verrassend evenement in Theater aan het Spui in Den Haag ter ere van de viering en herdenking van 145 jaar Hindostaanse immigratie. Met het spraakmakende theaterstuk Unravel, ontroerende vlogs van Hindostaanse kinderen in gesprek met de generatie van hun grootouders en muzikaal commentaar van Lex Bholasingh en Berry Damrie.
Lees verderColumn Jan S. Soebhag – Aflevering 13: Verhaal nr. 3 René Rabindernath Jadnanansing
Nationaal en internationaal geen onbekende, vooral in de filmwereld. Binnen de Hindustaanse gemeenschappen is hij een bekende onder de mensen die zich voornamelijk bezighieden met organisaties. René zoals men hem kende was geboren op 23 december 1931 in de omgeving van de Tweede Rijweg, thans geheten Lallarookhweg. De vader van René was een goede jager en hij had veel contacten met de kolonisten en hun kinderen. Hierdoor had hij de mogelijkheid om aan een perceel te komen aan de tweede Rijweg of wel Lallarookweg. In het verleden behoorde dit gebied tot het district Suriname. Zijn vader heette Jankipersad Ramkisoor en zijn moeder Omradji. Zij was uit India gekomen samen met haar ouders. René zijn oom heette Jadnanansing en René vond de naam mooi, zo koos hij voor zijn familienaam: Jadnanansing. De naam René werd hem gegeven door de vroedvrouw.
Lees verderColumn Amar K. Soekhlal – Aflevering 42: Calcutta Papers Kalkattá se chitti áil
Wat gelijk opvalt is de spelling van de naam. Uit de archieven blijkt dat spelling is Allibux terwijl uit de database blijkt dat schrijfwijze Alli Buse is. Ik hoop dat iemand van u een verklaring hiervoor kan geven. Deze meneer heeft f 5,00 en brieven gestuurd naar zijn vrouw Jhumani in Calcutta en vraagt aan haar om het geld terug te sturen naar hem. Hij gaat het geld gebruiken om zijn overtocht te betalen. Deze meneer is ook vertrokken na een periode van negen jaren. Een verblijf in den vreemde zonder zijn vrouw en kinderen.
Lees verderColumn Sebieren Hassenmahomed – Aflevering 35: Rachel: Met deze riem wordt nooit meer geslagen
Nadat Rachel zich bij Soraja had georiënteerd over vragen die zoal langs komen bij zo’n interview maakte ze contact met mij. Ik had op 16 januari aan de dames gevraagd om verslag te doen over hun ervaring van die dag bij de rechtbank. Rachel haalde mij op bij de bushalte en bij een kop koffie stak ze gelijk van wal met het onderstaande: “Ik wil dat je weet wat er momenteel over de persvrijheid in India aan de hand is. Het gaat om een film die niet vertoond mag worden. Terwijl ik van mening ben dat een bestaand verhaal nooit verboden kan worden. Vanwege die film is er een theater en een bus in brand gestoken, volgens mij zal dat eeuwenoude gebeuren over Rani Padmavati tenslotte wel vertoond mogen worden.”
Lees verderColumn Bris Mahabier – Aflevering 15: Roshni, een moderne Sarnámi toneelgroep in Rahemalboiti*
De toneelgroep Roshni staat onder de bezielende leiding van de lerares Shanti Matai. Zij timmert op toneelgebied – zeer verdienstelijk – al twee decennia aan de (Rahemal)weg. Shanti coördineert de groepsactiviteiten en zij zorgt voor een basisscript voor een nieuw toneelstuk. Het is opmerkelijk, dat deze groep zeker voor de helft uit jongeren – scholieren en studenten – bestaat. In alle 61 eenakters van Roshi, die deel uitmaken van de serie Hasti Masti (zie op YouTube), wordt consequent gebruik gemaakt van het eenvoudige Sarnámi, onze moedertaal. Niet alleen de taal, maar ook de gekozen onderwerpen zijn door en door Surinaams. Alles is van eigen culturele bodem! De onderwerpen hebben veel te maken met sociaal-culturele verandering. Dit artikel beoogt een geschreven portret van Roshni, beter bekend als de toneelgroep Hasti Masti, te geven. Er wordt aandacht besteedt aan onder anderen de groepsleiding, de spelers, de missie, het taalgebruik, de gekozen onderwerpen en enkele titels van afleveringen uit de serie Hasti Masti.
Lees verderColumn Amar K. Soekhlal – Aflevering 41: Zelf – felicitatie!
Het was 8 maart, de dag van de Internationale vrouwendag. Ik was erop bedacht dat mijn WhatsApp zou exploderen met allerlei filmpjes over de rol van de vrouw. De één ludiek, de ander vol ironie, veel filmpjes uit India. U zal het ongetwijfeld ook hebben ontvangen. Een van de teksten die ik erg grappig vond, was: “Je kan zien dat het vandaag vrouwendag is, want het is de hele dag zeikweer”. Een andere was een foto van een vrouw voor een aanrecht vol met afwas. Ze verzuchtte dat het vandaag internationale vrouwendag is en dat ze een berg aan afwas heeft. Haar man die in een luxe fauteuil zat, pantoffels aan zijn voeten en vanachter de krant antwoordde: “Je kan het ook morgen afwassen hoor”. Dat ik om deze teksten smakelijk kan lachen zegt niets over mijn visie over de rechten van de vrouw. Ik doe alles in de huishouding. Van afwassen tot dweilen, van boodschappen doen tot koken. Mijn vrouw, dochter en nichtjes hebben de volledige vrijheid in het maken van hun keuzen. Alles in goed overleg met elkaar. En dit geldt ook voor al mijn vrienden in Den Haag en omstreken.
Lees verderColumn Amar K. Soekhlal – Aflevering 40: De jacht op de hindoestaanse stem
De gemeenteraadsverkiezingen staan weer voor de deur. Op 21 maart 2018 mogen wij gaan stemmen voor een nieuwe gemeenteraad. Het zoemt weer in de gemeenschap over de nieuwe kandidaten en zelfs nieuwe politieke partijen. Dat wij gaan stemmen is ontzettend belangrijk. Hierdoor kunnen wij invloed uitoefenen op de gang van zaken in de gemeente waar wij wonen. Echter er vinden ingrijpende veranderingen plaats. De wereld om ons heen is op hol geslagen en is stevig aan het “verrechtsen”. Ook in Nederland. Denk aan de PVV, FvD (de homeopathische verdunning van de Nederlandse samenleving), Alt Right ( Erkenbranders, die streven naar een etnisch homogeen Europa) en de omme draai van het CDA. De gemeenschappelijkheid zit hierin dat deze partijen niet sympathiek staan tegenover migranten. De vraag is dan ook: wie komt op voor de allochtonen?
Lees verderSoft power Bollywood, sterker dan we denken
India heeft haar filmindustrie bewust ingezet als middel om eenheidsvorming te bevorderen, na de onafhankelijkheid toen het land in haar verscheurde en verarmde toestand vanuit het niets ineens een natie moest vormen. Niet voor niets wordt Bollywood door verschillende mediawetenschappers en Bollywoodkenners aangeduid als India’s “soft power”. Een concept gelanceerd door Joseph Nye (1990), een amerikaanse policoloog. Hij gaat ervan uit dat elk land zijn eigen “soft power” heeft. Soft power is door Nye gedefenieerd als “the ability to shape the preferences of others through appeal and attraction”. De Indiase overheid was toen (en is nog steeds) de belangrijkste investeerder voor de filmproductie. Films waarin de onafhankelijkheidstrijd en de verzetsstrijders centraal stonden, zoals Shaheed (1965), Kranti (1981), en The legend of Bhagat Singh (2002) zijn voorbeelden waarin het nationalisme van afdruipt. Opvallend in deze films is dat zowel hindoes als moslims de strijd tegen het Engelse kolonialisme samen voeren. Zelfs in films waarin de strijd met Pakistan op de achtergrond meespeelt zoals Veer Zara (2004) en Gadar: Ek prem katha (2001) hebben naast de Pakistaanse moslims, van wie vaak een karikatuur wordt gemaakt, ook nationalistische Indiase moslims een rol die loyaal zijn aan India. Die loyale Indiase moslim zien we ook terug in de films waarin het terrorisme centraal staan zoals Dhokha (2007) en New York (2009).
Lees verder